Abstract:

Bu çalışmanın amacı sosyal bilgiler eğitimi içerisinde vatandaşlık konusu üzerine yapılmış lisansüstü tezleri bütüncül bir bakış ile değerlendirip tezlerdeki eğilimleri tespit etmektir. Bu amaç doğrultusunda çalışmada doküman incelemeyi de içerisinde barındıran nitel araştırma yaklaşımı kullanılmıştır. İncelenen 82 tez dokümanı YÖK ulusal tez merkezinden elde edilmiştir. Ulaşılan bu tezler önce detaylı bir şekilde incelenmiş daha sonra tezlere ait bilgiler araştırmacı tarafından hazırlanan tez tanımlama kataloğuna aktarılmıştır. Tez tanımlama kataloğuna aktarılan veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Yapılan analiz sonucunda sosyal bilgiler eğitimi içerisinde vatandaşlık konusu üzerine yapılan lisansüstü tezlerin sayıları yıllara göre değişim gösterse de son yıllarda daha fazla sayıda tezin yapıldığı görülmüştür. İncelenen tezlerde vatandaşlık algı ve yeterliği konusu öne çıksa da tezlerin genel amaçları, verilen eğitiminin öğrencilere ne oranda yansıdığını ortaya çıkarmaya yöneliktir. İncelenen tezlerin yöntemlerinde daha çok nicel araştırma yaklaşımı kullanılsa da doktora tez çalışmalarında karma araştırma yaklaşımının varlığı da dikkat çekmektedir. Ayrıca tezlerde çalışma grubu olarak çoğunlukla öğrenciler tercih edilirken veri toplama aracı olarak ölçekler ön plandadır. Elde edilen veriler nicel araştırmalarda betimsel istatistiğe tabi tutulurken nitel araştırmalarda içerik analizine başvurulmuştur. Son olarak ise incelenen tezlerde farklı vatandaşlık tiplerinin algılanışında çeşitli değişkenlerin etkili olduğu, çağdaş öğretim yaklaşım ve yöntemlerinin vatandaşlık konularının öğretimine olumlu katkılar sağladığı görülmüştür.Bu çalışmanın amacı sosyal bilgiler eğitimi içerisinde vatandaşlık konusu üzerine yapılmış lisansüstü tezleri bütüncül bir bakış ile değerlendirip tezlerdeki eğilimleri tespit etmektir. Bu amaç doğrultusunda çalışmada doküman incelemeyi de içerisinde barındıran nitel araştırma yaklaşımı kullanılmıştır. İncelenen 82 tez dokümanı YÖK ulusal tez merkezinden elde edilmiştir. Ulaşılan bu tezler önce detaylı bir şekilde incelenmiş daha sonra tezlere ait bilgiler araştırmacı tarafından hazırlanan tez tanımlama kataloğuna aktarılmıştır. Tez tanımlama kataloğuna aktarılan veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Yapılan analiz sonucunda sosyal bilgiler eğitimi içerisinde vatandaşlık konusu üzerine yapılan lisansüstü tezlerin sayıları yıllara göre değişim gösterse de son yıllarda daha fazla sayıda tezin yapıldığı görülmüştür. İncelenen tezlerde vatandaşlık algı ve yeterliği konusu öne çıksa da tezlerin genel amaçları, verilen eğitiminin öğrencilere ne oranda yansıdığını ortaya çıkarmaya yöneliktir. İncelenen tezlerin yöntemlerinde daha çok nicel araştırma yaklaşımı kullanılsa da doktora tez çalışmalarında karma araştırma yaklaşımının varlığı da dikkat çekmektedir. Ayrıca tezlerde çalışma grubu olarak çoğunlukla öğrenciler tercih edilirken veri toplama aracı olarak ölçekler ön plandadır. Elde edilen veriler nicel araştırmalarda betimsel istatistiğe tabi tutulurken nitel araştırmalarda içerik analizine başvurulmuştur. Son olarak ise incelenen tezlerde farklı vatandaşlık tiplerinin algılanışında çeşitli değişkenlerin etkili olduğu, çağdaş öğretim yaklaşım ve yöntemlerinin vatandaşlık konularının öğretimine olumlu katkılar sağladığı görülmüştür.

Keywords: