Views
15
Downloands
5
Osmanlı coğrafya kitaplarına referansla ve içerik analizi metoduyla kaleme alınan bu çalışma iki bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın birinci bölümünde Zazalara dair bilgi ihtiva eden Osmanlı kaynaklarına muhtasar bir biçimde yer verilmiş ve Osmanlı idari düzeninde Zazaların kurduğu mîrliklere kısaca temas edilmiştir. İkinci bölümde ise Osmanlı’da ilk bilimsel coğrafya kitabı olarak kabul edilen Kâtib Çelebi’nin (ö. 1657) Kitab-ı Cihânnümâ’sından başlayarak I. Dünya Savaşı’na dek yayımlanmış çok sayıda coğrafya kitabının Zazalar ve Zaza coğrafyası hakkında ihtiva ettiği bilgilere yer verilerek Osmanlı coğrafya yazıcılığının Zazalara bakışı ortaya konmuştur. Sadece Osmanlı umumi coğrafya kitapları ile coğrafya ders kitaplarına odaklanan çalışmada, seyahatnamelere yer verilmemiştir. Çalışmada referans olarak kullanılan coğrafya kitaplarının orijinallerine İstanbul’da bulunan İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM), İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı ve Marmara Üniversitesi Kütüphane Kataloğu ile Ankara’da bulunan Milli Kütüphane El Yazması ve Nadir Eserler Kataloğu ve Türk Tarih Kurumu Kütüphanesi gibi platformlardan erişim sağlanmıştır. Son tahlilde, Osmanlı coğrafya kitaplarının Zazalara “Kürdistan kıtası” bahsinde yer verdiği ve Zazaları ekseriyetle Kürt şeklinde tanımladığı görülmüştür.
Na xebata ke bi referansê kîtabanê cografyayê Osmanîyan û bi metodê wekerdişê tedeyîyî/muhtewayî ameya nuştiş di qisiman ra yena pê. Qismo yewin de kilmekî ca dîyayo çimeyanê Osmanîyan ke derheqê zazayan de tede zanayîşî estî û nîzamê îdarîyê Osmanîyan de mîrîtîyê ke zazayan ronayê ra kilmekî behs bîyo. Qismo diyin de zî Kîtab-i Cîhânnûmâ yê Kâtib Çelebî (m. 1657) ke Osmanîyan de sey kîtabo îlmî yo verîn yeno qebul kerdiş ra heta Herbo Yewin yê Dinya gelêk kîtabê coğrafya ameyê weşaneyîş ke derheqê zazayan û cografyayê zazayan de zanayîşan îhtîwa kenî ca dîyayo ci û ewnîyayîşê cografyanuştoxîyê Osmanîyan bi zazayan tesbit bîyo. Xebate têna bale xo dayo kîtabanê umumî yê cografyayê Osmanîyan û kîtabanê dersê cografyayî, ca nêdayo seyahatnameyan. Kîtabê coğrafyayê ke xebate de sey referans ameyê şuxulnayîş aslê înan platformanê sey Îstanbul de Merkezê Cigêyrayîşanê Îslamî (ÎSAM), Kîtabxaneyê Ataturkî yê Şarêdarîya Îstanbul ya Gird û Kataloga Kîtabxaneyê Unîversîteya Marmarayî, Ankara de Kataloga Eseranê Nadîr û Destnuşteyan ya Kîtabxaneyê Milî û Kîtabxaneyê Dezgehê Tarîxê Tirkan ra ameyê resayîş. Tehlîlo peyin de, kîtabanê cografyayê Osmanîyan behsê “qitayê Kurdistanî” de ca dayo zazayan û zafane zazayî sey Kurd pênas kerdî.
Field : Güzel Sanatlar; Hukuk; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Journal Type : Uluslararası
Article Detail 
Similar Articles
Download PDF
Journal Information
Listen Paper
Cite
Print This Page
Share
Mendeley
