Özet:

Öz: İnsan ve hayvan beslenmesinde önemli bir yere sahip olan, sanayi sektöründe de önemli bir hammadde kaynağı olan yağ bitkileri, içeriğinde bulunan değerli maddeler sayesinde çok amaçlı kullanıma uygundur. Dünyada bitkisel yağ üretimi başta palm yağı olmak üzere soya, kolza ve ayçiçeğinden karşılanmaktadır. Ülkemizde ise yağlı tohum ve bitkisel yağ üretiminin büyük bir kısmı ayçiçeğinden elde edilmektedir. Bunun dışında, pamuk tohumu (çiğit), soya, kolza, aspir, mısır ve zeytin bitkisel yağ elde edilen önemli bitkiler arasındadır. Ülkemizde ekimi ve üretimi en fazla yapılan yağlı tohum bitkisi ayçiçeğidir. Ayçiçeği yağının yemeklik kalitesinin de yüksek olması, tüketiminin fazla olmasını sağlamaktadır. Ayçiçeği ülkemizin bitkisel yağ üretiminin %69’unu, toplam sıvı yağ tüketiminin yaklaşık %84’ünü, toplam yağ kullanımının ise %32’sini tek başına karşılamaktadır. Ancak, ayçiçek yağı tüketim ihtiyacını karşılayacak seviyelere ulaşamadığından, ihtiyacın büyük bir kısmı ithal edilen ayçiçeği tohumu ve yağından karşılanmaktadır. Bu derlemenin amacı, ülkemizde yağlı tohumlu bitkiler içerisinde ayçiçeğinin önemini ve yağ açığını kapatmadaki rölünü ortaya koymaktır. Anahtar Kelimeler: Ayçiçeği, yağlı tohumlar, bitkisel yağ Abstract: Oil plants play an important role in human or animal nutrition and are also an valuable source of raw material for industrial sector. They are also functional with the rich nutritional contents. Vegetable oil production in the world is covered from mainly palm oil and then soybean, rapeseed and sunflower. In Turkey, the majority of oilseed and vegetable oil production are obtained from sunflower. Besides cottonseed, soybean, rapeseed, safflower, olive and corn plants are used for producing vegetable oils. But the most cultivated and produced one is sunflower. The high edible oil quality of sunflower ensure more consumption. In Turkey, only sunflower meets 69% of production of vegetable oil, 84% of total oil consumption, 32% of total oil usage. Since the sunflower oil production does not meet the consumption, a large part of the sunflower oil demands are imported. The purpose of this review is to reveal the importance sunflower oil within oilseed plants and its role in overcoming oil deficiency in Turkey. Keywords: Sunflower, oilseeds, vegetable oil

Anahtar Kelimeler: