Özet:

Bu çalışmada iklim değişikliği (sıcaklık ve yağış değişimleri) ile şeker pancarı üretimi arasındaki nedensellik ilişkisi Türkiye örneğinde 1961-2016 dönemleri için araştırılmıştır. Değişkenler arasında uzun dönem ilişkinin olup olmadığını test etmek amacıyla eşbütünleşme analizi yapılmış ve Granger nedensellik analizi ile değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisi incelenmiştir. Değişkenler arasında nedenselliğin alt dönemler itibariyle incelenmesi amacıyla Hacker ve Hatemi–J (2006) dayalı olarak geliştirilen zamanla değişen simetrik nedensellik testi yapılmıştır. Buna ilave olarak, iklim değişikliğine bağlı ortaya çıkan olumlu ve olumsuz gelişmelerin şeker pancarı üretimi üzerine yaratmış olduğu negatif ve pozitif şokların ortaya konulabilmesi amacıyla Hatemi-J (2012) dayalı olarak geliştirilen zamanla değişen asimetrik nedensellik testi kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre değişkenler arasında uzun dönemli ilişki vardır. Bu uzun dönemli ilişkiye bağlı olarak yapılan Granger nedensellik analizine göre iklim değişikliğinden şeker pancarı üretimine doğru bir nedensellik ilişki bulunamamıştır. Fakat ilişki alt dönemler itibariyle incelendiğinde iklim değişikliğinden şeker pancarı üretimine doğru nedensellik ilişkisinin olduğu ve bu ilişkinin sıcaklık ve yağış değişkenlerine göre farklılık arz ettiği görülmektedir. Buna göre sıcaklık değişimlerinin hem negatif hem de pozitif, yağış değişimlerin ise sadece pozitif etkisi söz konusudur.

Anahtar Kelimeler: