Görüntüleme
101
İndirme
22
Tıp metinlerinde, savaş yaralarına neden olan silahlar, onların neden olduğu yara çeşitleri, bu yaralarda kullanılması gereken ilaçlar ve onların tedavileri de bulunabilmektedir. İlgili bölümler, savaş aletleri, yaraları ve tedavileri açısından dünya ve Türk savaş tarihi ile tıp tarihine, Türkçenin söz varlığına veriler sunabilecek özelliktedir. Bu çalışma da tıp metinlerindeki savaş araç gereçlerini ortaya çıkarmak, onların açmış olduğu yaraları ve tedavileri dile getirmek ve alanla ilgili söz var- lığına kazandırmak için hazırlanmak istenmiştir. Ayrıca konuyla ilgili yapılan alan yazını taramalarında da konunun özel olarak ele alınmadığının görülmesi de konunun incelenmesi yönünde motive edici bir güç olmuştur. Çalışmanın malzemeleri, 15. ve 19. yüzyıllar arasında Batı Türkçesiyle yazılmış tıp kitaplarından tarama yöntemiyle toplanmış, malzemeler, savaş aletleri esas alınarak alfabetik sırayla açıklanmış ve tanıklanmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre ok, yay, bozdoğan, kılıç, mızrak, top, tüfek/tüfenk, çomak, gönder, bıçak, zemberek ve temrenler, tıp metinle- rinde geçen savaş aletleridir. Bunların özellikleri ayrı ayrı açıklanarak, yaraları, tedavileri ve hangi milletler tarafından kullanılacağı hekim tarafından diğer hekimlere öğretilmeye çalışılmıştır. Ancak bu milletlerin kim oldukları hakkında bilgi verilmemiştir. Temren çeşitleri, tıp metinlerinde savaş aletlerinin en zengin çeşidini oluşturmaktadır. Yaralar, cerahatli yaralar, kırıklar (ufak kırıntılara sahip olan kırık (hurd/ hurde sınuk mevatat sınuk), parça parça kırık (pare pare sınuk), yarık kırık (yaruk sınuk kırığın uzamış olanı), geniş kırık (giñ sınuk), dar kırık, ucu geniş kırık, ucu dar kırık (aya sınuk), kopmuş kırık (üzük sınuk), uzu- nuna kopmuş kırık (uzununa üzük), kıkırdaktan ve etten temizlenemez [kırık] enli yerde ve kıkırdaklı (geyreklü) yerde olan kırık (hatâlu sınuk) ufak kemiklerde olan kırık (sınug-ı hicab) tarak kemiği kırığı, çene kırığı, burun kırığı, köprücük kemiği kırığı, el, kol, uyluk ve bel kemiği kırıkları), çıkıklar (omuz, kalça, köprücük kemiği çıkıkları gibi), deşikler, bağırsak çıkmaları savaş yaraları olarak tespit edilmiştir. Bunların bitkiler ve hayvansal droglarla, dağlama, dikme, ustalıkla yerleştirme, sarma, yakı uygulama, özel bir şekilde besleme gibi yöntemlerle iyileştirilebileceği tarifler verilmiştir.
In medical texts, weapons that cause war wounds, the kinds of wounds they cause, the medications to be used in these wounds and their treatments can also be found. Related sections, in terms of war tools, wounds and treatments, the history of the world and Turkish war and the history of medicine, the presence of the Turkish word, can provide data. This study was also intended to be prepared to reveal the instruments of war in medical texts, to express the wounds and treatments they opened, and to give a word about the field. In addition, the scan of the field text on the subject and the view that the subject is not specifically addressed has been a motivating force to study the subject. Materials of the work, 15 and 19. For centuries, it was collected by scan method from medical books written in Western Turkish, materials, war tools based on the alphabetical order, and witnessed. According to the results of the study, the shell, the shell, the booth, the sword, the shell, the ball, the pistol, the shell, the shell, the knife, the shell and the shell are the war tools that pass in the medical text. Their characteristics have been explained separately, the wounds, treatments and which nations will be used by the doctor have been tried to be taught to other doctors. But they did not know who these people were. The varieties of Temer form a rich variety of war tools in medical texts. Thus, the wicked, the wicked, the wicked, the wicked, the wicked, the wicked, the wicked, the wicked, the wicked, the wicked, the wicked, the wicked, the wicked, the wicked, the wicked, the wicked, the wicked, the wicked, the wicked, the wicked, the wicked, the wicked, the wicked, the wicked, the wicked, the wicked, and the wicked. These are prescriptions that can be healed by methods such as plants and animal drugs, dispersion, planting, skillfully placing, curling, coated application, specially feeding.
ABSTRACT Medical texts may contain weapons that cause war wounds, the types of wounds caused by them, the medicines to be used in these wounds, and their treatments. The relevant chapters are capable of presenting data to the world and Turkish history of war and medical history, vocabulary of Turkish in terms of war instruments, wounds and treatments. In this study, it was aimed to reveal the tools of war in medical texts, to express their wounds and treatments and to prepare them for vocabulary. In addition, it has been a motivating force to examine the subject in the literature review that the subject has not been specifically addressed. The materials of the study were collected from medical books written in Western Turkish between the 15th and 19th centuries by means of screening method, the materials were explained and witnessed in alphabetical order on the basis of war tools. According to the results of the study, arrows, bows, mace “bozdoğan”, swords, spears, field gun “top”, rifles / rifles, çomak “a kind of weapon”, gönder “a kind of spears”, knives, zemberek “a kind of weapon” and arrowheads, war tools in the medical texts. Their characteristics were explained separately and their wounds, treatments and which nations were used were taught by the physician to other physicians. However, no information has been given about who these nations are. Arrowhead varieties constitute the richest variety of war tools in medical texts. Wounds, purulent wounds, fractures (fracture with small crumbs, fragmentary fracture, slit fracture, large fracture, narrow fracture, wide fracture, narrow fracture, severed fracture, long fracture, cannot be removed from cartilage and meat [fracture]; the fracture in the wide ground and in the cartilaginous, small bone fracture; fracture of instep, nose fracture, collarbone fracture, hand fracture, arm fracture, thigh fracture, and backbone fractures etc), dislocations (shoulder dislocation, hip dislocation, collarbone dislocation etc), ruptures, bowel dislocations were identified as war wounds. It has been described that these can be improved by methods such as cauterization, stitching, plants and animal drugs, skillful placement, wrapping, to treat an area with mixing drugs by wrapping and special feeding.
Alan : Güzel Sanatlar; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Ulusal
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
