Abstract:

Dedikodu, sosyal bir varlık olan insanın çevresinde olup biteni bilme isteği doğrultusunda günlük hayatta vazgeçemediği bir olgudur. Dedikodu tarihi insanlık tarihi kadar eskidir. Dedikodu genelde kim tarafından üretildiği belli olmayan insanların başkalarına yönelttiği kıskançlık, kin gibi duyguları ön plana çıkaran ve zaman zaman eğlence aracı olarak da kullanılan sözlü bir iletişimdir. Şekil değiştirmiş halk saldırganlığı, muhalif bir haberleşme ağı ya da propaganda aracı olarak işlev görebilir. Dedikodunun Kur’an-ı Kerim’de de birden çok surede bahsi geçmekte, kötü bir eylem olduğu ve dedikodu yapanların mutlaka cezalandırılacağı bildirilmektedir. Dedikodu, insan hayatının ayrılmaz bir parçası olması hasebiyle sosyoloji, psikoloji, politika vb. birçok alanda etkili bir sosyal gerçeklik olarak sanat ve edebiyatta dolayısıyla edebi eserlerde de kendine yer bulmaktadır. Bu çerçevede âşık tarzı edebiyat içerisinde âşıkların tasnif edip anlattığı aşkın konu edildiği halk hikâyelerinde dedikodu aşkın önünde bertaraf edilemez büyük bir engel olarak ortaya çıkmaktadır. Çalışmada dedikodu mefhumu Arap, İran ve Türk edebiyatında pek çok kez işlenmiş olan Leyla ile Mecnun hikâyesinin seçilen varyantlarından hareketle kahramanlara ve aşka etkisi üzerinden değerlendirilecektir.

Keywords: