Özet:

Dil bilimi terimi olarak ağız; bir dilin, yazı diline oranla belli bölgelerinde belirli insanlar tarafından kullanılan ve sınırları içerisinde yer aldıkları dilden söyleyiş, şekil, anlam ve söz dizimi bakımından farklılık gösteren konuşma biçimi şeklinde tanımlanmaktadır. Türkiye Türkçesi ağızlarının teşekkülü, 11. yüzyıldan itibaren farklı coğrafyalardan gelip Anadolu topraklarına yerleşen Oğuz boylarının çeşitli ağız özelliklerine sahip olmalarından kaynaklanmaktadır. Yine Anadolu’ya farklı zamanlarda türlü sebeplerle gelen Oğuzlar dışındaki Türk boyları ve yabancı halkların Türkiye Türkçesi ağızlarının oluşumunda mühim etkileri olmuştur. Ağızlara dair çalışmalar, 19. yüzyılın sonlarına doğru yabancı araştırmacılar ile başlamıştır. 1940’lı yıllardan itibaren Türk araştırmacılar da Türkiye Türkçesi ağızları üzerine çalışmalar yapmıştır. Günümüzde ise ağızlar hakkında birçok derleme, karşılaştırma, sınıflandırma ve inceleme çalışmalarının yapıldığı görülmektedir.