Abstract:

Çalışmanın amacı Türkiye’de illerin sosyoekonomik gelişmişlik düzeylerinin en  önemli belirleyicilerini faktör analiziyle ve illerin 2012 yılı sosyoekonomik  gelişmişlik düzeylerini temel bileşenler analiziyle elde etmektir. Araştırmada  illerin sosyoekonomik gelişmişliğini tanımlayan 63 değişken kullanılmıştır.  Öncelikle, faktör analiziyle, 63 boyutlu değişken uzayı 8 boyutlu faktör uzayına  indirgenmiştir. Daha sonra 63 boyutlu değişken uzayı, illerin genel olarak  sosyoekonomik gelişmişlik düzeyini yansıtacak tek boyutlu temel bileşen uzayına  indirgenmiştir. Literatürde genel bir gelişmişlik tanımı yapmanın zorluğu ve  tartışmaya açık yönlerinin bulunduğu vurgulanmaktadır. Bunun yanında, her ne  kadar üzerinde uzlaşılmış bir tanım olmasa da, yapılacak tanımların  sosyoekonomik alanlardan seçilen çok sayıda gösterge kullanılarak, bütüncül bir  yaklaşım ile yapılması gerektiği ifade edilmektedir. Ayrıca şu hususu belirtmekte  yarar var ki, gelişmenin çok boyutlu bir kavram olmasından ötürü, tüm analizler  farklı göstergeleri içerebileceğinden, sonuçları itibariyle özgünlük arz etmektedir.  Araştırmada benimsenen gelişme anlayışı, dar kapsamlı ekonomik büyüme  sınırlarını aştığından belirtilen zorlukları içinde barındırmaktadır.   

Keywords: