Özet:

The industrial revolution and rapidly developing cities have brought ecological problems with them. The housing-oriented development of the urban area has neglected other ecosystem services, and the cities have turned into places devoid of green spaces. However, cities, which are living spaces, are places where many natural and cultural elements coexist. The natural environment and socio-economic activities are important elements of the urban ecosystem. The healthy development of the urban ecosystem depends on the successful establishment of the relationship between the city and ecology. Urban ecology is a relatively new but vital concept for modern city planning and is even recognized as a new discipline or one of the main elements of modern city planning. An aesthetically beautiful and functional city should offer its users a life that is both compatible with the natural environment and taking into account ecosystem services. Today's people should plan the urban development in a scientific way, taking into account the ecological, economic and social characteristics of the region and taking into account the geopolitical position of the region. The development goals of the Great City of Baku, which has been developing with a focus on development in recent years, include "increasing the quality of life of the citizens, designing environmentally friendly spaces, establishing the city-ecosystem relationship, improving the ecological situation of the region, and the development of modern transportation". In this study, the basic principles of the new regional development plan for Baku were analyzed and suggestions were developed by examining the urban development and planning process of Baku, the capital of Azerbaijan, from past to present.

Sanayi devrimi ve sonrasında hızla gelişen kentler beraberinde ekolojik sorunlarıda getirmiştir. Kentsel alanın konut odaklı gelişimi, diğer ekosistem servislerini göz ardı etmiş kentler yeşil alandan yoksun birer mekan haline dönüşmüşlerdir. Oysa ki yaşam alanı olan kentler doğal ve kültürel bir çok unsurun bir arada bulunduğu mekanlardır. Doğal çevre ve sosyo-ekonomik faaliyetler kent ekosisteminin önemli öğeleridir. Kent ekosisteminin sağlıklı gelişimi kent ve ekoloji ilişkisinin başarılı bir şekilde kurulmasına bağlıdır. Kent ekolojisi, modern şehir planlaması için nispeten yeni fakat hayati bir kavramdır ve hatta yeni bir disiplin veya modern şehir planlanın ana öğelerinden biri olarak kabul edilmektedir. Estetik açıdan güzel ve işlevsel bir kent kullanıcılarına hem doğal çevre ile uyumlu hem de ekosistem servislerini dikkate alan bir yaşam sunmaldır. Günümüz insanı kentsel gelişimi ekolojik, ekonomik ve sosyal özellikleri göz önünde bulundurarak bölgenin jeopolitik konumunu dikkate alarak bilimsel temelli bir şekilde planlamalıdır. Son yıllarda kalkınma odaklı gelişmekte olan Büyük Bakü Şehri’nin gelişim hedefleri arasında “yurttaşların yaşam kalitesini arttırmak, çevre dostu mekanlar tasarlamak, kent-ekosistem ilişkisini kurmak, bölgenin ekolojik durumunu iyileştirmek, modern taşımacılığın gelişmesi” yer almaktadır. Bu çalışmada Azerbaycan’ın başkenti Bakü’nün geçmişten günümüze kentsel gelişimi ve planlama süreci incelenerek Bakü için yeni bölgesel kalkınma planının temel ilkeleri analiz edilmiş ve öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: