Abstract:

Türkiye, dünyanın en önemli zeytin üreticisi ülkelerinden birisi olmasına rağmen zeytinyağı ve sofralık zeytin sektörü dış pazar rekabetinde oldukça zorlanmaktadırlar. Bu araştırmada, sektörün dış pazarda söz sahibi olan; Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçı Birlikleri Yönetim Kurulu üyelerinin tamamı ve Ege İhracatçı Birlikleri'ne üye bazı ihracatçı firma sahibi/yöneticileriyle görüşülerek bu zorlukların nedenleri araştırılmıştır. Bu görüşmeler sonucu elde edilen veriler, yarı yapılandırılmış derinlemesine mülakat yöntemine uygun olarak kodlanarak sınıflandırılmıştır. İhracatçılar, zeytinyağı ve sofralık zeytin ihracatında en önemli dört sorunun kaliteli dane zeytin temini, fiyatlardaki istikrarsızlık, Avrupa Birliği'nin Türkiye'ye uyguladığı gümrük vergisi ve diğer ülkelere tanınan kota hakkının Türkiye'ye tanınmaması olduğunu belirtmişlerdir. İhracatçıların hepsi bu sorunların çözümünde “Lisanslı Depoculuk Sistemi”nin çözüm olacağı konusunda hemfikir olduklarını, diğer çözüm önerisi olan “Dahilde İşleme Rejimi” (DİR) konusunda ise farklı fikirde olduklarını belirtmişlerdir. Diğer yandan ihracatçılar zeytinyağında devam eden “dökme” ihracatın Türkiye'nin küresel pazarlarda markalaşma çalışmalarını engelleyen ciddi bir sorun olduğunu ifade etmişlerdir. İhracatçılar tüm bu sorunların çözümünde siyasi otoritenin yapısal sorunlarda kalıcı, güncel sorunlarda ise değişebilir ve hızlı politikaları benimsemesinin gerektiğini belirtmişlerdir.

Keywords: