Çermik Kaplıcası, Diyarbakır’ın Çermik İlçesinde, Hamambaşı Mevkiinde, Diyarbakır, Şanlıurfa ve Elazığ illerine ulaşımı sağlayan karayollarının kesişim noktasında yer almaktadır. 277 ada, 3 parsel numarası ile kayıtlı kaplıca kuzey-güney doğrultuda uzanır vaziyette kareye yakın bir alan üzerine oturmaktadır. Efsaneye göre kaplıcanın İslam fethinden önce yapıldığı sanılmaktadır. Çermik sıcak su kaynağının ise, çok daha eskiden beri var olduğu ve bir ara kuruduğu, Yukarı Dicle ve Fırat Bölgesinin en iyi yerli kaynağı olduğu Süryani Rahip Mar-Yeşuva’nın “Vakayinamesi”’nden öğrenilmektedir. Çermik Hamamının son dönem müdahaleleri ile büyük oranda değiştiğini söylemek mümkündür. Yapının hem dış hem de iç kısımlarına yapılan eklentiler hamamın mimari karakterini değiştirmiştir. Ancak mevcut yapının varlığına yönelik bilgiyi Osmanlı Döneminde en erken Evliya Çelebi’nin, ünlü “ Seyehatname “sinde Çermik hakkında ılıcaların bulunduğu, yeşillik, medeni ve güzel bir şehir olduğundan söz etmesi ile öğrenmekteyiz. Yapının bugünkü haliyle plan tipine bakıldığında çifte hamam plan tipinde olduğu görülmektedir. Yapının kesin inşa tarihini ortaya koyan herhangi bir belge bulunmamakla birlikte ilk inşa döneminde tek hamam yapısı ile Osmanlı Dönemi eseri olduğunu düşünmekteyiz. Çermik Hamamı’nın ilk nüvesi olduğunu düşündüğümüz erkekler bölümü, “Yıldızvari Sıcaklıklı Tip” olarak tanımlanan ve Anadolu’da farklı dönemlere ait birçok örneğinin bulunduğu plan tipine sahiptir. Daha sonra ihtiyacı karşılaması için eklendiğini düşündüğümüz kadınlar bölümü ise kare sıcaklıklı bölümü ile münferit bir plana sahiptir. Halk arasında Çermik Kaplıcaları, Çermik Hamamı, Melike Belkıs Kaplıcaları isimleri ile anılan yapı, şifalı sularından kaynaklı yerli halkın faydalandığı sosyal içerikli bir komplekstir. 22.04.2016 tarih ve 3916 sayılı karar ile Diyarbakır Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından tescil edilen yapı, şimdiye kadar detaylı bir araştırmaya konu olmamıştır. Bu çalışmada Çermik Kaplıcası’nın mimari özellikleri detaylı bir biçimde anlatıldıktan sonra mevcut mimari özellikleri ile karşılaştırma örnekleri dikkate alınarak tarihi dönem analizi yapılacaktır.
Cermik Termal Springs is located at , Hamambası region, the intersection of the roads that provide transportation between Diyarbakır, to Sanlıurfa and Elazıg. The spa which registered with parcel number of 277 -3, is extends in the north-south direction on an area close to the square form. According to the legend, the spa is thought to have been built before the conquest of Islam. The Cermik hot water source is learned from the “Vakayinamesi” of Amildi Mar-Yesuva, which has been around for a long time and is the best local source of the Upper Dicle and the Euphrates region. The Cermik Bath has changed in a big way with its recent interventions. Both exterior and interior extensions altered the architectural character of the bathhouse. We find the first information on the existence of the structure in the famous “Seyhatname” of Evliya Çelebi during the Ottoman Period. Evliya Celebi says that it is a green, civilized and beautiful city where the mountains are located. The structure is in double bath plan type as it is today. Although there is no document revealing the certain year of construction date, we think that it was built as a single bath in the period of Ottoman. Man's section which is we tought the first nuevos, has octagon plan which is many examples from different periods are found in Anatolia. The women’s department, which we thought was added later to meet the needs of people, has with an individual plan as a square area. Among the public is known by the names of Cermik Termal Springs, Cermik Bath, Melike Belkıs Spa. The structure is a social complex that is used by people of the region because of the healing water. The stucture which was registered by Regional Board for the Protection of Cultural Assets in Diyarbakir at 22.04.2016 by desicion of 3916, has not been the subject of a detailed study until now. After the architectural features of the structure will be discussed in the detail, Historical period analysis will be done considering the examples of comparison with the existing architectural features in this declaration.
Alan : Güzel Sanatlar
Dergi Türü : Ulusal
Benzer Makaleler | Yazar | # |
---|
Makale | Yazar | # |
---|