Görüntüleme
27
İndirme
2
Rus arkeolog Yadrintsev’in 1889 yılında keşfettiği, henüz o zaman ne oldukları bilinmeyen taşların yapılan çalışmalar sonucu Kül Tėgin ve Bilge Kağan adına diktirilmiş yazıtlar olduğu anlaşıldı. Bu yazıtlar Türk kültürü ve dili açısından bize pek çok konuda kaynak sunmaktadır. Yazı sisteminin ünlü sesleri ayırt etmedeki yetersizliğinden ve bazı karakterlerin bağlam içerisinde yazılmamasından dolayı araştırmacılar tarafından bazı ibarelerde, sözcüklerde farklı okuma ve anlamlandırma görüşleri ortaya çıkmıştır. Bu çeşitli görüşlerden birisi de Kül Tėgin yazıtının kuzey cephesinin 10. satırında yer alan öd teŋri RSY kişi oglı kop ölgeli törümiş ibaresidir. Bu okuma farklılıkları ve yorumlamaları RSY “yasar/ yaşar/ aysar” biçimlerinde okumaya müsait olduğundan araştırmacılar tarafından yaşar “yaşamak”; yasar “düzenlemek”; aysar “buyurmak, söylemek” biçiminde anlamlandırılmaktadır. Öd Tėŋri ibaresi ise burada göz ardı edilen bir diğer husustur. Bu sözcüğün anlamlandırılmasında bilim çevresinde bir fikir birliği yoktur. Bizden önceki yazarların görüşleri, açıklamaları belirtilerek bu yazıda kuzey 10. satırda geçen öd teŋri RSY kişi oglı kop ölgeli törümiş ibaresi morfolojik, sentaktik ve semantik açıdan okuma ve anlamlandırması yeniden değerlendirilmiştir.
The stones discovered by the Russian archaeologist Yadrintsev in 1889, which were not known at that time, were found to be inscriptions erected in the name of Kül Tegin and Bilge Kagan. These inscriptions provide us with many sources in terms of Turkish culture and language. Due to the inability of the writing system to distinguish vowel sounds, and because some characters are not written in context, different views of reading and interpretation have emerged in some phrases and words. One of these various views is the phrase öd teŋri RSY kişi oglı kop ölgeli törümiş on the 10th line of the northern surface of the Kül Tėgin inscription. Since these reading differences and interpretations of RSY are suitable for reading in the forms of “yasar/ yaşar/ aysar”, researchers can interpret yasar “to edit”; yaşar “to live”; aysar “to command, to say”. The phrase Öd Tėŋri is another point that is overlooked here. There is no consensus in the scientific community on the meaning of this word. By stating the opinions and explanations of the previous authors, the reading and interpretation of the phrase öd terŋri RSY kişi oglı kop ölgeli törümiş in the north 10th line was re-evaluated in terms of morphological, syntactic, and semantic aspects.
Alan : Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Ulusal
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
