Özet:

Türk sineması, içinde bulunduğu toplumsal, ekonomik, sosyal olayların yaşandığı dönemlerden etkilenirken bir başka etkilendiği kaynak ise farlı ülkelerin sinemaları ya da yönetmenleri olmuştur. Genel olarak Türk sinemasında yabancı yönetmenlere öykünmelerin 1990’lardan sonra ağırlık kazandığı görülmektedir. Bir yönetmenin kendinden önceki başka bir yönetmenin sinematografisinden esinlenmesi olası bir durum olarak kabul edilmektedir. Ancak bir yönetmenin bir başka yönetmenin filmlerindeki çekim planlarını birebir aynı şekilde kullanması nadir görülen bir durumdur. Filmleriyle pek çok başarıya imza atmış olan Nuri Bilge Ceylan sinemasında Sovyet yönetmen Andrei Tarkovsky’nin izlerinin olduğunu gösteren çalışmalar bulunmaktadır. Ancak Ceylan’ın filmlerinde sadece içeriksel açıdan Tarkovsky’den izler bulunmamaktadır. İçeriğin yanı sıra biçimsel olarak da Tarkovsky’ye öykünmeler görülmektedir. Ceylan’ın filmlerinde daha önce Tarkovsky’nin kullandığı çekim planlarının aynılarına rastlanmaktadır. Bu kapsamda çalışmanın ilk bölümünde sinematografiye ve estetiğe yer verilirken ikinci bölümde Türk sinemasında öykünme konusu ele alınmaktadır. İki teorik bölümün ardından ise Tarkovsky ve Ceylan’ın sinematografik benzerlikleri incelenmektedir. Bu çalışmanın amacı Tarkovsky ve Ceylan’ın çekim planları arasındaki benzerlikleri ortaya koymaktır. Sinematografik açıdan yapılan incelemede nitel araştırma yöntemlerinden betimsel analiz yöntemiyle benzer sahnelerin analizi yapılmıştır. Analiz doğrultusunda Nuri Bilge Ceylan’ın Tarkovsky sinemasına öykündüğü sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler: