Özet:

Gagauz kimliği; asimile edilme politikalarına rağmen, din, dil ve kültür gibi farklı özellikleriyle ve varlığını sürdürme çabasıyla ayakta kalma mücadelesinin en çarpıcı örneklerindendir. Gagauz özerkliğinin idari alanı, yasama ve yürütme organları, yetkilerinin kapsamı, merkezi düzeyde temsil edilme ve karar verme haklarını düzenleyen 1994 Yasası, Avrupa'da başarılı bir özerklik örneği olarak değerlendirilmektedir. Yasa ile Gagauz kimliğinin korunması ve topluluk ihtiyaçlarının belirlenmesi çerçevesinde, dilin gelişimi, kültürün korunması ve sosyo ekonomik bağımsızlık garanti edilmektedir. Çalışmada, Gagauz kimliğinin temel dinamiği olarak dil, 1994 özerklik yasasının getirdiği sistem, çoğu zaman gerilimlerle anılan Gagauz Yeri Moldova ilişkileri ve özerkliğe dair siyasal süreçler incelenmektedir. Söz konusu siyasal süreçlere, Gagauz elitleri ve Türkiye’nin rolü de dâhil olmaktadır. Gagauz Yeri özerk statüsünün devamı ve Moldova toprak bütünlüğü bağlamındaki gelişmeler, Türk dünyasının bu özel parçasının özenle korunması gerekliliği ile birleşerek, gelecek perspektiflerinin ana hatlarını çizmektedir. Moldova’da özellikle son dönemde gerçekleşen kamu yönetimi reformları, yalnızca idari merkez (Moldova) değil, Gagauz Yeri açısından da önemli değişiklilere konu olmaktadır. Çalışmanın bu noktasında temel ilgi, Moldova’da gerçekleştirilen kamu yönetimi reformlarının Gagauz Yeri’ni nasıl etkilediğinin değerlendirilmesidir. Bu çerçevede Moldova ve Gagauz Yeri arasındaki başlıca sorun alanlarının belirlenmesi, mevcut kamu yönetimi reformlarının Gagauz Yeri’ne etkilerinin değerlendirilmesini mümkün kılacaktır.

Anahtar Kelimeler: