Özet:

John Locke'dan bahsedildiğinde, onun tabula rasa (boş tahta) ifadesinde anlamını bulan deneysel (duyusal ve tecrübi) epistemoloji akla gelmektedir. Ancak onun en az bu epistemolojik yönü kadar önemli ve etkili olan bir diğer yönü de siyaset felsefesidir. Bu siyaset felsefesinde onun ele aldığı en önemli problem toplumsal sözleşme ve mülkiyet üzerinden temellendirdiği, özgürlük fikridir. Fakat Locke bu özgürlük fikrini insanlığın yaşadığı tarihi süreçler üzerinden değil de daha çok doğa yasası ya da akıl üzerinden temellendirilmiştir. Hâlbuki bir duyumcu olarak onun insanlık tarihinde tecrübe edilen tarihsel gerçeklik üzerinden bir temellendirme yapması beklenirdi. İşte bu makalede, tarihin değişim sürecinde ortaya çıkan yaşam tarzı farklılıklarını dikkate alarak onun politik felsefesini anlaşılabilir hale getirmeye çalışacağız. Bu bağlamda, siyaset felsefesinde birbiriyle yakından ilgili olan aşağıdaki kavramlar yeniden ele alınacaktır: tabiat durumu, doğa yasası, mülkiyet özgürlüğü, devlet, yasa, kuvvetler ayrımı, ticaret ve para. Tarihsel süreçteki gelişmeler ışığında bu kavramlar göz önüne alınıp değerlendirildiğinde, onun özgürlük fikri daha anlaşılır olarak ortaya konacaktır. Bu sayede hem mevcut devlet, hukuk, özgürlük, demokrasi ve siyasette meşruiyet gibi kavramların temelleri gösterilmiş olacak, hem de mevcut demokrasi deneyimimizin ne kadar sıkı bir bütünlük arz ettiği hatırlatılmış olacaktır.

Anahtar Kelimeler: