Özet:

Kişinin soluk alıp verdiğini rahatsızlık duyacak şekilde hissetmesi olarak tanımlanan dispne, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) olan hastaların en önemli şikayetidir. Altta yatan mekanizmalar dispnenin birçok sebebinin olduğunu göstermektedir. Bu çalışmanın amacı; KOAH'da dispneye neden olan mekanizmaları araştırmak ve ayrıca fonksiyonel parametreler, dispne skalaları ve yaşam kalitesi anketleri ile aralarındaki ilişkiyi irdelemektir. Bu amaçla çalışmaya 56 (11 kadın, 45 erkek) hasta alındı. Hastalara; akım hızları, akciğer volümleri, solunum kas gücü, difüzyon kapasitesi, solunum paternini içeren solunum fonksiyon testleri ile arter kan gazları ve bunların yanı sıra dispne skorları [MRC, Baseline Dyspnea Index (BDI)] ve "The Saint George Respiratory Questionnaire (SGRQ)" uygulandı. Grupların tümünde orta dereceli obstrüksiyon (%FEV1= 59.02 ± 3.30) ve orta dereceli hipoksemi ile hava hapsi (%RV/TLC= 52.00 ± 2.00) vardı. MRC skalası solunum fonksiyon parametreleri ile anlamlı korelasyon göstermezken, BDI ile akım hızları, PImax, DLCO, hava hapsi ve solunum paterni parametreleri arasında anlamlı korelasyon saptandı (p< 0.001). SGRQ skorları ile FEV1, PImax, RV/TLC ve PaO2 arasında anlamlı korelasyon bulundu. Ayrıca, BDI ile SRGQ skorları arasında kuvvetli korelasyon gözlendi. Sonuç olarak; KOAH'lı hastalarda dispne, yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyen, hava yolu kısıtlanması, solunum kas gücünün azalması, solunum paterninin değişmesi ve hava hapsi gibi birçok faktörün sonucu olan bir semptomdur.

Anahtar Kelimeler: