Özet:

Hz. Fatma, Türk kültüründe tarihî kişiliğinden sıyrılarak Fatma Ana adıyla efsanevî bir kişiliğe dönüşmüştür. Onun efsanevî bir kimlik kazanmasında, Türk-İslâm dünyasında sahip olduğu dinî ve kutsî mevki etkili olmuştur. Fatma Ana’nın bu rolü, eski Türk kültüründeki “iye” anlayışı ile bütünleşmiş ve Fatma Ana kültü oluşmuştur. Fatma Ana kültü içerisinde Fatma Ana’ya bağlı pek çok inanış ve uygulama ile bunlara bağlı olarak anlatılan efsaneler mevcuttur. “Kült” temelli araştırmalarda halkbilimcilerin inanış ve uygulamalar ile edebî metinleri bir arada değerlendirmeleri önemlidir. Fatma Ana kültüne bağlı olarak anlatılan efsaneler de bu açıdan örnek arz etmektedir. Bu çalışmada efsanelerde Fatma Ana’nın rolü ele alınmış, ayrıca bu efsanelerin kültürel kodları ve motifleri incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: