Abstract:

Uygurlar doğu Türkistan’da yaşayan köklü ve zengin kültüre sahip eski Türk boylarından biridir. Türkistan kültür tarihinden elbette ilk akla gelen Uygur Türklerinin ortaya koymuş oldukları maddi ve manevi değerlerdir. Onların mimari, heykel, yazı, resim, müzik sanatları bir yana, şehirleşme, ziraat, matbaacılık, tüccarlık, çeşitli el sanat meslekleri vs. alanlarda gösterdikleri ilerlemeler hem Türk kültürü, hem de dünya medeniyeti açısından son derece önemlidir. Modern Uygur Türkçesiyle yazılan hikâyeler, 19. yüzyılın sonu ve 20. yüzyılın başında günümüzdeki Kuzeybatı Çin'de dolaysıyla Uygur Türklerinin yurdu Doğu Türkistan’da ortaya çıktı. Tarihte Dîvânü Lugati't-Türk, Kutadgu Bilig gibi şahane eserler yaratan zengin bir klasik şiir geleneğinin mirasçısı olarak büyük bir gelişme gösterdi. Bu gelişeme sayesinde Uygur aydınları arasında etkili edebi yazarlar ortaya çıkmıştır. Ancak yeni Uygur edebiyatının bünyesinde meydana gelen pek çok eserler çevirmenin eksikliği ve uluslararası ilişkileri gibi nedenlerin etkisiyle çoğu Türk dünyasında pek yansımadı. Bu makalemizi yazarak yirminci yüzyıl Uygur edebiyatının en etkili yazarlarından biri olan Zordun Sabir'in eserlerini tanıtarak Türkiye’deki Uygur edebiyatı çalışmaların boşluğa değinmeye çalışacağız. Yazarın tarihi romanları gibi birçok eserler Uygur tarihi romancılığın gelişmesi ve olgunlaşmasına derin etkisi olmuştu. Bu makalemizde Zordun Sabir'in Yeni Uygur edebiyatındaki önemli bir şahsiyet olarak okuyuculara kendi tarihi ve kendi değerlerini hissettiren eserleri tanıtacağız dolaysıyla yazarın Uygur edebiyatındaki yerini anlatmaya çalışacağız.

Keywords: