Özet:

Klasik Türk edebiyatı, nazım sahasının yanında nesirde de oldukça zengindir. Her ne kadar bu edebî gelenekte nesir ikinci planda gözükse de verilen eserler azımsanmayacak derecededir. Nazımda estetiğin ön planda olduğu görülürken, nesirde hisse çıkarmak, bilgi vermek ve öğreticilik gibi amaçların, kapsamının çok geniş olduğu görülür. Kıssadan hisse çıkarmak amaçlı klasik Türk edebiyatı mensur hikâyeleri, tercüme veya telif olabilmektedir. Bu hikâyelerde on ciltten oluşanları bulunabildiği gibi çok muhtasar olanlara da rastlanabilmektedir. Cevâmiu’l-Hikâyât ve Levâmiu’r-Rivâyât aslı Muhammed Avfî tarafından yazılmış dört kısımdan oluşan ve her kısımda yirmi beş bâba ayrılmış hacimli bir hikâye külliyatıdır. İbni Arabşah, Necâtî gibi şahsiyetlerin çevirileri olduğu gibi en bilinen ve en kapsamlısı Celalzade Salih Çelebi’nin tercümesidir. Bunun yanında bu hacimli külliyatının muhtasar çevirileri de bulunmaktadır. Ahmed adlı mütercimin 17 varaktan oluşan eseri, Millet Kütüphanesi Ali Emiri Roman 186 numaradadır. Tek nüsha olan bu eser, Ahmed tarafından Adlnâme olarak adlandırılmış ve Sultan III. Murad’a sunulmuştur. Altı bölüme ayrılan eserde yirmi hikâye tercüme edilmiştir. Bu hikâyelerin içerikleri genellikle padişahların ve devlet büyüklerinin affedicilikleri ve onların beğenilen huyları üzerinedir. Adlnâme’den anlaşıldığı üzere mütercim, bir hatasından dolayı padişahtan affını talep etmektedir. Klasik Türk edebiyatında padişahtan veya devlet büyüğünden af dilemenin bir yolu da, telif veya tercüme bir eserin padişaha sunulmasıdır. Adlnâme bu amaçla kaleme alınmış muhtasar bir hikâye çevirisidir

Anahtar Kelimeler: