Özet:

Dilbilimi ile psikoloji farklı disiplinler olmalarına rağmen kesiştikleri ortak alan bir hayli geniştir. Psikolojinin dile etkisi ile dilin psikolojiye tesirlerini ele alan bilimsel verilerden hareketle somut sonuçlara ulaşmaya çalışan bu faaliyetin kapsadığı alana dil psikolojisinin ilgi sahası denilmektedir. Dil ile psikoloji arasındaki ilişki, bireyin doğuştan getirdiği dil yeteneklerinin kişisel gelişim sürecine uygun şekillenmesinden doğmaktadır. Chomsky’nin dil gelişimini biyolojik ve psikolojik temeller bağlamında ele aldığı görüşleri “psikolinguistik” kuramlar olarak adlandırılmaktadır. Bu çalışmada, psikolojiyle uğraşan bilim insanları ile filoloji alanında emek harcayanların kendi pencerelerinden konuyu nasıl irdelediklerini tespit ederek, dil psikolojisinin kapsama alanını belirlemek amaçlanmıştır. Bir dili öğrenme ve istenilen standartlarda kullanma ile sözlü veya yazılı dil verilerini doğru algılama gibi davranışlar öncelikle dilbiliminin sorumluluk sahasına girmekte; bu alanlarda duyguların gerçekleştirdiği davranış değişiklikleri de psikolojinin ilgi sahasını teşkil etmektedir. Konuşurken yüzü kızaran, bildiği halde sorunun cevabını vermekten çekinen ya da dikkat dağınıklığı nedeniyle dinlediğini ve okuduğunu anlayamayan; anladığı halde çok çabuk unutan, yanlış anlayan veya anladığını yanlış ifade eden kişilerin bu durumları dil psikolojisinin ilgi alanını teşkil etmektedir. Dil psikolojisi, sadece bireyin kendini güzel ve etkili ifade etmesine değil, toplumların da sağlıklı iletişim kurmalarına imkân sunan verileri ihtiva etmektedir. Dil eğitimi; bireyin iç huzuru, kendini iyi hissetmesi ve kendini doğru ifade etmesinin yanında, çevresini doğru algılamasına da yardımcı olmaktadır.

Anahtar Kelimeler: