Özet:

Avnî Bey’in hangi tarihte yazdığı bilinmeyen Mir’ât-i Cünûn adlı eseri, hem 19. yüzyıl Osmanlı toplumu hakkında sosyolojik tenkitleri hem de toplumdan seçilen bazı tiplerin psikolojik tahlillerini ihtiva eden tamamlanmamış bir mesnevidir. Eser; edebiyat, sosyoloji ve psikoloji alanlarına ait unsurlar ihtiva etmesi bakımından önemlidir. Şair, mesnevinin girişinde eserin delilerle söyleşmek suretiyle vücuda geldiğine; eserdeki tiplerin, gözlem ve tecrübeye dayalı olarak ele alındığını vurgular. Mir’ât-i Cünûn’u ilim âlemine ilk kez tanıtan Mehmet Çavuşoğlu’dur. Çavuşoğlu, 1965’te bir sempozyumda eseri ana hatlarıyla tanıtmış ve tek nüshadan hareketle mesnevinin metnini vermiştir. Bu çalışmada eserin ulaşabildiğimiz farklı iki nüshası ve Çavuşoğlu neşri karşılaştırılarak mukayeseli bir metin oluşturulmuştur. Çavuşoğlu’nun neşri 486 beyitken, elde ettiğimiz metin 665 beyittir.

Anahtar Kelimeler: