Abstract:

Bu çalışmanın amacı, Arthur Koestler’in Darkness at Noon (1941/2006) adlı metni metnini “sansür” bağlamında ele alarak hem patron hem de çevirmen olmanın çeviri metne nasıl yansıyabileceğini “patronaj” kavramı üzerinden tartışmaktır. Kaynak metin, metinsel ve yan-metinsel unsurlar açısından değerlendirilecektir. Kuramsal çerçevede öncelikli olarak “çevride sansür” olgusu çeşitli yönleriyle irdelenecektir. Sansür çeviride stratejik bir unsur olarak metinlerden belli bölümlerin çıkarılması, değiştirilmesi veya metinlere eklenmeler yapılması, metinlerin tamamen değiştirilmesi, hiç yayınlanmaması ya da yayınlandıktan sonra toplatılması gibi birbirinden farklı uygulamalar aracılığıyla gerçekleşebilir. Kuramsal çerçevede ayrıca, çeviride ideoloji ve yönlendirme gibi unsurların varlığına dikkat çeken çeviribilimci André Lefevere’in ortaya koyduğu “patronaj” kavramı üzerinde durulacaktır. Patronaj, yazının okunmasını, yazılmasını, yönlendirilmesini ve yeniden yazılmasını destekleyen veya baltalayan birey ya da herhangi bir kurum ve kuruluşu kapsayan bir kavramdır ve çeviride etkin bir araç olarak nitelendirilebilir. Bu doğrultuda, çalışma çeviride sansürün çok yönlü doğasına ışık tutmaya ve patron-çevirmenlerin çeviride uygulayabilecekleri “patronajı” örneklendirmeye çalışacaktır. Anahtar Sözcükler: Çeviride Sansür, Patronaj, Çevirmen, Patron, Erek Metin Abstract The aim of this study is to examine Arthur Koestler’s novel Darkness at Noon (1941/2006) and its target text within the context of “censorship” and discuss how being both a translator and patron reflect on the translated text on the basis of “patronage” concept. The source text and the target text will be evaluated in terms of textual and paratextual elements. As a strategic element, censorship can be carried out through different applications such as omission of certain parts from texts, changings or additions in texts, changing the whole body of texts, not publishing or recalling texts from market. As a part of theoretical framework, the concept of “patronage” put forward by André Lefevere who pointed out the existence of elements such as “ideology” and “manipulation” in translation. Thus, this study will try to shed light on the multi-dimensional nature of censorship in translation and exemplify “patronage” that patron-translators may apply in translation. Keywords: Censorship in Translation, Patronage, Translator, Patron, Target Text.

Keywords: