Özet:

Özel gereksinimi olan bireyler, eğitimlerinin hangi basamağında olurlarsa olsunlar kendilerini en az kısıtlayan bir çevrede eğitim alma temel hakkına sahiptirler. Bireyin ailesi ve akranlarıyla en fazla birlikte olabileceği ve aynı zamanda eğitim gereksinimlerinin en iyi şekilde karşılanabileceği ortam, o birey için en az kısıtlayıcı çevreyi ifade etmektedir. En az kısıtlayıcı çevre ise anlamını en iyi şekilde koşulları iyi düzenlenmiş kaynaştırma ortamında bulmaktadır. Bu ortamın önemli bir parçası olan okul öncesi öğretmenleri ise kaynaştırmada olumlu sınıf atmosferi oluşturma açısından sınıfa dahil edilen çocuklar ile diğer çocuklar arasında arabulucu rolü üstlenmektedir. Dolayısı ile başarılı bir kaynaştırma eğitimi için okul öncesi öğretmeninin, özel gereksinimi olan çocuklar ve kaynaştırmaya ilişkin olumlu tutum, bilgi, beceriye sahip olması ve bu konuda istek duyması önemlidir. Nitel araştırma yöntemi kullanılarak gerçekleştirilen bu çalışmada okul öncesi eğitim alanında çalışan öğretmenlerin özel gereksinimi olan çocuk ile çalışma konusundaki görüşlerinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaçla araştırmanın çalışma grubuna Ankara'daki okul öncesi eğitim kurumlarında çalışmakta olan 20 okul öncesi öğretmeni dahil edilmiştir. Çalışma grubunun belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden biri olan uygun örnekleme yöntemi kullanılmış ve çalışma süresi içerisinde en az bir kere özel gereksinimi olan çocuk ile çalışmış olma durumu temel kriter olarak belirlenmiştir. Ayrıca araştırmaya dahil edilme sürecinde gönüllülük esas alınmıştır. Araştırmanın verileri araştırmacılar tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak toplanmıştır. Elde edilen veriler betimsel analiz yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda okul öncesi öğretmenlerinin özel gereksinimi olan çocuklar ile çalışmaya olumlu baktıkları, ancak sınıf içerisinde zaman zaman çaresizlik yaşadıkları belirlenmiştir. Bu çaresizliğin özellikle ailelerin ve çocukların kaynaştırma sürecine hazırlanması noktasında ortaya çıktığı görülmüştür. Eğitim programlarının hazırlanmasında ise okul öncesi öğretmenlerinin uyarlama konusunda kendilerini yeterli görmedikleri saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler: