Özet:

Modern birikim, insanlığa vadettikleriyle dünyayı yaşanmaz bir hale getirmektedir; özgürlük, sorumluluk, haz vb. birçok kavramın içinin seküler olanla doldurulması ve bunun ideal olarak sunulması, insanlığın felaketini getirmektedir. Oldukça iddialı gözüken bu cümle, aslında içinde bulunduğumuz yüzyılın bir resmini vermektedir. Dünya, geçirdiği ve hali hazırdaki savaşları, insanlık dışı uygulamaları, nükleer krizlerin yol açtığı çevre felaketleri, mülteci sorunu vb. pek çok problemi yaşarken unutulmaması gereken husus, bütün bunların kaynağının insan olduğu gerçeğidir. XIX. Yüzyıl felsefî akımlarının insana biçtiği rol ortadadır: kutsallıktan uzak, maneviyatla bağlarını koparmış, her şeyin ölçüsünü kendisi bilen ve sürekli tüketen bir varlık… Modern olarak nitelendirilen bu insanın yaptıkları ortadadır; ancak gelecek adına iyi umutlar beslememizi sağlayacak hiçbir ışık da bulunmamaktadır. Dünya, ancak Batı tipi insan modeline karşı çıkacak bir insan tasavvuruyla sıkıntılarından kurtulacaktır. Modern dayatmalara başkaldırmak, ancak İslam’ın öngördüğü insan modeliyle mümkündür. Çünkü Kur’an’ın insan modeli, insanın kendi varoluşundan yola çıkarak bir anlamlandırma çabasıdır ve yeryüzünü daha yaşanabilir kılma gayretinin ibadete dönüştüğü bir anlayışı beraberinde getirir. Kur’an’ın mü’min insandan beklediği davranışlar, evrensel hakikatlerin temelini oluşturmaktadır. Bundan dolayı model insan, davranışlarını gündelik hezeyanların değil, ilâhî hakikatlerin belirlediği bir insan tipidir. Günümüzde yaşanılanın aksine, sisteme uyandan ziyade, yeni bir sistem getirendir. Model insanın zirvesini oluşturan Hz. Peygamber, bütün insanlık için bir önderdir. Bu çalışma, içinde bulunduğumuz yüzyıldaki modern insan dayatmasına karşı, İslam’ın/Kur’an’ın öngördüğü insan modelini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Kur’an ayetlerinden yola çıkılarak yapılacak olan bu çalışma, Kur’an’da sunulan model insanın özelliklerini belirleyebilmeyi amaçlamaktadır. Kutsalla olan ilişkisinden tüketim ahlakına, insanlarla etkileşiminden tabiata bakış açısına farklı olan iki insan tipinin incelenmesi günümüz dünyası için oldukça anlamlı gözükmektedir.

Anahtar Kelimeler: