Abstract:

Ebu’s-Senâ’ Şihâbuddîn el-Âlûsî, 1267/1851 yılında tefsirini vesile kılarak, içinde bulunduğu durumu anlatmak üzere, İstanbul’a gelmiş ve burada yaklaşık olarak 21 ay kalmıştır. Bu seyahati sayesinde önemli birçok şahsiyetle bir araya gelmiş ve bu seyahat sonucunda “Neşvetu’ş-şemûl fi’s-seferi ilâ İslâmbûl”, “Neşvetu’l-mudâm fi’l-‘avdi ilâ Dâri’s-selâm” ve “Garâibu’l-iğtirâb ve nüzhetü’l-elbâb fi’l-zehâbi ve’l-ikâmeti ve’l-iyâb” olmak üzere üç kıymetli eser kaleme almıştır. Bu eserlerden birincisini Bağdat’tan İstanbul’a giderken, ikincisini İstanbul’dan Bağdat’a dönerken ve üçüncüsünü de Bağdat’ta kaleme almıştır. Bu eserlerinde İstanbul’a yolculuğunda uğradığı Musul, Cizre, Diyarbakır, Erzurum, Sivas, Tokat, Samsun ve özellikle İstanbul ile ilgili izlenimlerine, buralarda bir araya geldiği önemli şahsiyetlerin biyografilerine ve bazı dini meselelerle ilgili soru ve cevaplara yer vermiştir.

Keywords: