Özet:

Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra ülkeyi yöneten kadro, toplumsal, siyasal ve sosyolojik alanlarda radikal kararlar alarak toplumu muasırlaştırma/medenileştirme/Batılı değerleri benimsetme misyonlarıyla hareket etti. Bu düşüncenin arkasında yatan temel etken, Osmanlı’dan miras alınan halk kitlesinin eğitimsiz, Batılı demokratik değerleri bilmeyen ve bir kısım hurafelerle zihinlerinin dolu olduğu kabulüydü. Bu sorunun çözümü için toplumun otoriter bir tarzda yönetilmesi gerekiyordu. Nitekim 9 Eylül 1923 (Cumhuriyet Halk Partisi’nin kuruluşu) ile 14 Mayıs 1950 seçimlerine kadar geçen süreçte ülke Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) tarafından yönetilmiştir. Bu aynı zamanda, CHP’nin otoriter bir tarzda kendini tahkim etmesi süreciydi. Zaten bu tahkimata güvenilerek Demokrat Parti’nin (DP) siyasete girmesine izin verilmişti. Çok partili hayata geçişle birlikte CHP’nin toplumsal dokuyla uyuşmayan otoriter politikalarına karşı tepkili geniş bir kesim hemen DP çatısı altında birleşmiş ve DP, -o zamanki seçim sistemi ile de bağlantılı olarak- girdiği ilk demokratik seçimde tarihi değerde bir başarı elde etmiştir. Bu başarı aslında tek parti yönetiminin otoriter, dayatmacı modernleştirme projesine karşı toplumsal tepkinin siyasal yansıması olmuştur. Ülke içinde Cumhuriyet’in kurucu ideolojisini taşıyan tek parti rejimine karşı ve onun otoriterliğinden şikayetçi ne kadar kesim varsa ya DP içerisinde aktif siyasete girmiş ya da dolaylı olarak DP’yi desteklemiştir. Bu ayrışma, Cumhuriyet’in kurucu ideolojisini destekleyenler ile bu ideolojiye mesafeli duran iki kesimin siyaset arenasında günümüze kadar süregelen bölünmenin ilk durağı olmuştur. Sonrasında da görülmüştür ki, DP’nin temsil ettiği kesim ülke içerisinde daha büyük kitleye sahip olmuştur. Bu çalışmada, DP’nin ilk temsilcisi olduğu ve kabaca ‘sağ siyaset’ diyebileceğimiz çizginin Türkiye’deki serüveni kısaca belirtilmeye ve 16 Nisan referandumunun pek gündem olmayan yönü yani sağ siyasetin özellikle yürütmeye daha uzun yıllar egemen olma stratejisi irdelenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: