Abstract:

Bu çalışmada, Devletler ve Diğer Devletlerin Vatandaşları Arasındaki Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümlenmesi Hakkında Konvansiyon (ICSID) uyarınca “yatırım” kavramı incelenmiştir. ICSID Konvansiyonu ile kurulan Merkezin amacı, taraf devletler ile diğer taraf devlet vatandaşı yabancı yatırımcılar arasında çıkan “yatırım” uyuşmazlıklarını uzlaştırma veya tahkim yolu ile çözmektir. Merkezin, yargı yetkisinin sınırlarını belirleyen “yatırım” kavramı, Konvansiyonda tanımlanmamıştır. Bu sebeple, uygulamada hakem kararlarında yatırım kavramının farklı şekillerde tanımlandığı görülmektedir. Hakem kararlarında, yatırım kavramının tanımlanmasında kullanılan metotlar da farklılık arz etmektedir. Çalışmada, bu farklı metotlar ve varılan farklı sonuçlar, doktrindeki görüşler de dikkate alınarak incelenmiştir. Çalışmamızın esasını oluşturmamakla birlikte, yatırım kavramının bilinçli olarak tanımlanmadığı ve kapsamının belirlenmesinin taraf devletlere bırakıldığı görüşü hakkında da kısa bir değerlendirme yapılmaya çalışılmıştır. Bu görüşe göre yatırım kavramının kapsamı, yatırımcı devletin vatandaşı olduğu devlet ile ev sahibi devlet arasında akdedilen iki taraflı yatırımın karşılıklı korunması ve teşviki anlaşmaları çerçevesinde belirlenecektir. Bugün, doktrin ve uygulamada çoğunlukla kabul edilen çözüm ise, bir uyuşmazlığın ICSID tahkim merkezinde görülebilmesi için, hem Konvansiyonun 25. maddesi kapsamında bir yatırım olmalıdır, hem de taraflar da bu uyuşmazlığı bir yatırım uyuşmazlığı olarak görmelidir. 

Keywords: