Özet:

Geleneksel toplumlarda evlilik, sadece evlenenler için değil, onların içinde yaşadıkları toplumlar için de önemlidir. Toplumun varlığının devamını mümkün kılacak kuşakların yetiştirilmesini sağlayan evlilik, önemli bir toplumsal iş durumundadır. Bu nedenledir ki, evlilik bir tören eşliğinde gerçekleştirilmiş, evlenenler “eşit” ve “olgun” insanlar sıfatıyla diğer “eşit” ve “olgun” insanların oluşturduğu topluma “üreme” ve “bereket” odaklı ritüeller eşliğinde kabul edilmişlerdir. Toplum hayatının korunabilmesi ve sürdürülebilmesinde yaşamsal bir öneme sahip olan evliliğin köken mitlerinin anlatımının dışında kalması mümkün değildir. Evliliği kültürünönemli kurumu olarak gören mitolojik bilinç, diğer pek çok kurum ve davranış örneğinde olduğu gibi, evliliğin kökeni ya da ortaya çıkışını da izah etmeye çalışmıştır. Bu çalışmada Türk köken mitlerinin evlilik kurumunun ortaya çıkışını nasıl izah ettikleri, kutsal kitaplarda yer alan anlatımlarla karşılaştırılarak sorgulanmıştır. Yapılan izahlardan evliliğin genellikle “doğal varlık”tan “kültürel/sosyal varlık”a geçiş, mitolojik dünyadan ve farklı oluş yabaniliğinin mutlu zamansızlığından kopuş olarak algılandığı tespit edilmiştir. Evliliği, insanlığa ölümle birlikte gönderilen bir “sınırlama” olarak nitelendiren mitolojik bilinç, eskiden akraba demeden ve evlilik kanunlarını bilmeden beraber yaşayan, hayvanlar gibi çiftleşip çoğalan insanların evlenerek yabanilikten kurtulduklarına hükmetmiştir.

Anahtar Kelimeler: