Özet:

Bu araştırmada, ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin okuma motivasyonlarının, yazma motivasyonu üzerindeki etkide cinsiyet, yazmayı ve okumayı sevme değişkenlerinin rolü yapısal eşitlik modellemesiyle incelenmiştir. İlişkisel tarama modeliyle desenlenen araştırmada, basit seçkisiz örnekleme yoluyla oluşturulan çalışma grubu; 8. sınıfta öğrenim gören 310 öğrenciden oluşmaktadır. Verilerinin toplanmasında Okuma Motivasyonu Ölçeği ve Yazma Motivasyonu ölçeği kullanılmıştır. Veriler SPSS 23 ve AMOS 22.0 yazılımları aracılığıyla yapısal eşitlik modellemesiyle çözümlenmiştir. Katılımcıların okuma motivasyonlarının, yazma motivasyonları üzerindeki etkisinde cinsiyet, yazmayı ve okumayı sevme değişkenlerinin rolünün incelenmesine dair oluşturulan modellere ilişkin parametrelerin tahminde maksimum olabilirlik (Maximum Likehood) yöntemi tercih edilmiş, χ2/df, CFI, GFI, TLI, NFI, IFI, RMSEA ve SRMR uyum indeksleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda hipotez modellerin tümünün geçerli olduğu; okuma motivasyonunun, yazma motivasyonunun %35’ini açıkladığı ve yazma motivasyonu üzerinde doğrudan yüksek bir etki oluşturduğu tespit edilmiştir. Kız öğrencilere ilişkin modelde okuma motivasyonunun, yazma motivasyonun %41’ini açıklamakta olup yazma motivasyonu üzerinde yüksek bir etki oluşturmasına karşın erkek öğrencilere ilişkin modelde bu etki anlamsızdır. Yazmayı ve okumayı sevenlere ilişkin modelde ise sırasıyla okuma motivasyonunun, yazma motivasyonun %39 ve %35’ini açıkladığı ve yazma motivasyonu üzerinde yüksek bir etki oluşturduğu tespit edilmiştir. Buna karşın yazmayı ve okumayı sevmeyenlere ilişkin oluşturulan modellerde bu etki anlamsızdır. Bu sonuçlardan hareketle okuma motivasyonunun, yazma motivasyonun önemli bir yordayıcısı olduğunu ve motivasyonel bu etkide öğrencinin okumayı ve yazmayı sevmeye ilişkin duyuşsal durumunun belirleyici olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler: