Özet:

Lex mercatoria, özerk bir hukuk düzeni teşkil eden, ulusal ve uluslararası hukuklardan bağımsız bir kurallar bütünü olarak tanımlanır. Adının da çağrıştırdığı gibi, kökleri Ortaçağ’da Avrupa boyunca ticaret yapan tacirler arasındaki uyuşmazlıkları çözmek üzere ortak bir hukuk olarak biçimlenmiş, eski bir hukuk düzenine dayandırılır. ‘Yeni’ lex mercatoria, bu teorinin taraftarlarınca, modern uluslararası ticaretin gereklerine daha iyi cevap veren bir hukuk düzenine yönelik olarak tacirler toplumunun ortaya koyduğu taleplere bir çözüm olarak önerilmektedir. Öte yandan karşıtları ise, gerçek bir hukuk düzeni olarak adlandırılması için gereken hayati nitelikleri içermediği gerekçesiyle bu teoriye karşı durmaktadır. Bu tartışmadan kaynaklanan teorik sorunlar bir tarafa bırakılacak olursa, tahkimin hem lex mercatoria’nın varlığını kanıtlayan hem de onu geliştiren bir araç olduğu görülür. Bu çalışmada, lex mercatoria’nın temel nitelikleri özetlenecektir. Ardından, hakemler önündeki uyuşmazlığın esasına uygulanacak hukuk meselesi –ki tahkim lex mercatoria’nın uygulamasındaki yegâne ‘forum’dur- açıklanacaktır. Son olarak, lex mercatoria’nın uyuşmazlığın esasına uygulandığı bazı hakem kararları örneklenecektir.

Anahtar Kelimeler: