Abstract:

Muhyiddîn İbnü’l-Arabî, 7./13. yüzyılda yaşamış ve tasavvufta paradigma değişikliği yapmış Endülüs’lü bir sufidir. Metafizik bir doktrin inşa etmiş ve kadınlık ve cinsiyet dâhil pek çok konu hakkında yazmıştır. Kadının metafizik durumu ve kadınlık hakkındaki düşünceleri onun İslami feminizme kaynak olarak yorumlanmasına neden olmaktadır. O, “insanlığı” paylaşmaktan dolayı kadın ve erkek arasında manevî eşitliği savunur ve kadının en yüksek velayet mertebesine (kutbiyyet) ulaşabileceğini iddia eder. Kadınların imamlığı, şahitliği ve tesettürüne ilişkin görüşlerinden dolayı, bazı çağdaş araştırmacılar tarafından kadın yanlısı bir düşünür olarak tasvir edilmektedir. Öte yandan, büyük bir ustaya “feminist” veya en azından “pro-feminist” (feminizm yanlısı) demek, feminizmin ana akım İslam düşüncesindeki olumsuz çağrışımları nedeniyle geleneksel Müslümanlar için kabul edilebilir değildir. Bu makale, temel feminist metinler üzerinden feminizmin ne olduğunu açıklayarak, İbnü’l-Arabî'nin cinsiyete yaklaşımını onun eserleri ve İbnü’l-Arabî’de cinsiyet hakkında yazılan eserler üzerinden eleştirel bir şekilde analiz etmektedir. Makalenin gayesi toplumsal cinsiyet araştırmacılarına İbnü’l-Arabî’yi, İslam araştırmacılarına ise feminizmi tanıtarak, İbnü’l-Arabî’nin kadın ve cinsiyet konularına yaklaşımını tartışmaktır.

Keywords: