Abstract:

Bu araştırmanın amacı, sınıf öğretmenlerinin düşünme becerisi öğretimine yönelik özyeterlik algılarını, bu algıların çeşitli değişkenler açısından anlamlı farklılık gösterip göstermediğini belirlemek ve sınıf öğretmenlerinin düşünme becerisi öğretimine yönelik özyeterlik algılarına ilişkin görüşlerini tespit etmektir. Karma araştırma yöntemi kullanılan araştırmada, açıklayıcı ardışık desen tercih edilmiştir. Araştırmanın nicel boyutuna ilişkin örneklem, 2021-2022 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde Sivas ili Merkez ilçesinde ilkokullarda görev yapan öğretmenlerden küme örnekleme yöntemiyle belirlenen 371 sınıf öğretmeninden oluşmaktadır. Araştırmanın nitel boyutu için ulaşılan çalışma grubu ise aynı eğitim döneminde Sivas ili Merkez ilçesinde ilkokullarda görev yapan öğretmenlerden maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemiyle belirlenen 41 sınıf öğretmeninden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Dilekli ve Tezci (2015) tarafından geliştirilen “Öğretmenlerin Düşünme Becerisi Öğretimine Yönelik Özyeterlik Algısı Ölçeği” (ÖDBÖAÖ) ve araştırmacılar tarafından geliştirilen üç sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmada nicel verilerin analizinde betimsel istatistikler, bağımsız gruplar t testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) testi; nitel verilerin analizinde de içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Ölçekten elde edilen veriler değerlendirildiğinde; öğretmenlerin düşünme becerileri öğretimine ilişkin özyeterlik algılarının “tamamen katılıyorum” düzeyinde olduğu; öğretmenlerin bu yeterlik algılarının cinsiyet, mezun olunan fakülte ve bölüm ile okutulan sınıf değişkenlerine göre farklılık göstermediği; “Uygulama”, “Akademik yetkinlik” faktörleri ile ölçeğin tümünde öğretmenlerin özyeterlik algılarının mesleki kıdem değişkenine göre farklılık gösterdiği ve bu farklılığın 1-10 yıl arası mesleki kıdeme sahip öğretmenler ile 21 yıl ve üzeri mesleki kıdeme sahip öğretmenler arasında, 21 yıl ve üzeri kıdeme sahip öğretmenler lehine olduğu görülmüştür. Nitel veriler değerlendirildiğinde ise öğretmenlerin sınıfta düşünme becerilerinin öğretiminde tasarlama faktöründe özellikle bireysel farklılıkları dikkate alabilme, gerçek yaşam örneklerini tasarlayabilme, plan yapabilme, farklı düşünme etkinlikleri tasarlayabilme; uygulama faktöründe de özellikle farklı düşünme etkinlikleri yapabilme, farklı öğretim yöntem ve tekniklerini kullanabilme durumlarını gerçekleştirebildikleri tespit edilmiştir. Ayrıca öğretmenlerin çoğunluğunun düşünme becerileri öğretiminde kendilerini yetkin olarak düşündükleri, bazı öğretmenlerin ise kendilerini yetkin olarak görmedikleri sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords: