Views
12
Klasik Türk edebiyatının sahip olduğu renkli zenginliği yansıtan edebî türlerden biri olan ve genel itibarıyla Türkçe dışında farklı bir dilin öğretimini kolaylaştırmak için tanzim edilen manzum sözlük türünde birçok eser kaleme alınmıştır. Bunlardan biri de 18. yüzyıl mutasavvıf şairlerinden İsmail Hikmetî’nin (öl. 1773) Farsça-Türkçe şeklinde kaleme aldığı Tuhfe-i Nâdîde’dir. 1161/1748 yılında telif edilen eserin şimdilik bilinen tek yazma nüshası, Süleymaniye Kütüphanesi Hacı Mahmud Efendi Koleksiyonu 3638 numarada kayıtlıdır. Müellifinin ifadesiyle Farsça-Türkçe manzum sözlüklerin en meşhuru olan Tuhfe-i Şâhidî’de bulunmayan bazı kelimeleri ihtiva eden Tuhfe-i Nâdîde, mensur bir mukaddime ve kelime anlamlarının verildiği beyit sayısı 13 ile 34 arasında değişkenlik gösteren beş kıtʻadan müteşekkildir. Beyit sayısı 99’u bulan kıt‘aların tanziminde herhangi bir tertip hususiyeti gözetilmemiş, kahir ekseri isim kökenli olan 280 civarında Farsça kelime ve ibarenin Türkçe karşılığına yer verilmiştir. Bu çalışmada manzum sözlükler hakkında özet mahiyetinde bilgilendirmede bulunulduktan sonra, Tuhfe-i Nâdîde’nin sahip olduğu şekil ve muhteva özelliklerine temas edilmiş ve çeviri yazılı metnine yer verilmiştir.
One of the literary genres reflecting the colorful richness of classical Turkish literature and generally aimed at facilitating the teaching of a language other than Turkish is the poetic dictionary. Numerous works of this genre have been composed, and one notable example is Tuhfe-i Nâdîde, authored by the 18th-century Sufi poet Ismail Hikmeti (d. 1773) in Persian-Turkish. The sole known manuscript of this work, written in 1161/1748, is currently cataloged as number 3638 in the Hacı Mahmud Efendi Collection at the Süleymaniye Library. Tuhfe-i Nâdîde, acknowledged as the most famous among Persian-Turkish poetic dictionaries, differs from Tuhfe-i Şâhidî, the renowned work of the same genre by the same author. It includes words not found in Tuhfe-i Şâhidî and consists of five stanzas with a prose introduction. The number of couplets providing meanings of words varies between 13 and 34. The stanzas, totaling 99 couplets, lack a specific organizational pattern, and approximately 280 Persian words and phrases, mostly derived from names, are presented with their Turkish equivalents. This study begins with a brief overview of poetic dictionaries, followed by an exploration of the formal and content-specific features of Tuhfe-i Nâdîde. Additionally, the translated text of the work is provided for further examination.
Article Detail 
Similar Articles
Download PDF
Journal Information
Listen Paper
Cite
Print This Page
Share
Mendeley
