Abstract :

1875-1877 yıllarında Bağdat’ta ciddi bir veba salgını yaşanmıştır. Özellikle Bağdat İngiliz Başkonsolosluğuna ait yazışma ve kayıtlarda bölgede yaşanan salgına büyük ehemmiyet verilmiştir. İncelediğimiz dönemde söz konusu konsolosluğunun doktoru olan Cerrah Binbaşı William Henry Colvill’in dönemin Bağdat Başkonsolosu Albay John Pigott Nixon’a, İstanbul İngiliz Büyükelçiliğine ve İngiltere Dışişleri Bakanlığına sunmuş olduğu raporlarda ve istatistiki bilgilerde bölgede yaşanan trajedi gözler önüne serilmiştir. Bilhassa salgının zirve yaptığı Nisan-Mayıs aylarında ortaya çıkan ölüm oranları, vebanın bölgede neden olduğu insan kaybının ne boyutlara ulaştığını göstermektedir. Su ve karayolları üzerinde kurulan dahili ve harici karantina istasyonlarına, ev ablukalarına, dezenfekte çalışmalarına ve alınan diğer tüm önlemlere rağmen yaşanılan ölüm vakalarının önüne geçilememiştir. Çalışmamız temel olarak Doktor Collvill’in yukarıda zikrettiğimiz İngiliz makamlarına sunmuş olduğu haftalık-aylık veba raporlarına ve ölüm istatistiklerine, yapılan teşhis ve tedavi çalışmalarına, alınan önlemlere ve değerlendirmelere dayanmaktadır.

Keywords :