Downloands
1
Türkçenin sözdizimi kaynaklarında kimi zaman “eşitlik öbeği” veya “eşitlik grubu” şeklinde adlandırılan bir sözcük öbeğinden söz edildiği görülür. Kısaltma öbeklerinin bir alt türü olarak gösterilen bu öbek, birinci unsuru -CA eşitlik ekini alan bir sözcük öbeği olarak tanımlanır. Verilen örnekler, kimi kaynaklarda “kendince haklı, sayıca üstün, yaşça büyük” vb. şekildedir. Kimi kaynaklarda ise bu tür örneklere ilaveten “insanca davranış, dostça muamele” vb. örnekler de eşitlik öbeği olarak gösterilmiştir. Ayrıca, eşitlik öbeği gibi bir sözcük öbeğinden hiç söz etmeyen ve bu tür örnekleri tamamen farklı şekillerde değerlendiren kaynaklar da bulunmaktadır. Bu çalışmada, söz konusu örneklerin ele alınış biçimiyle ilgili mevcut değerlendirmelerin neler olduğu araştırılmış ve ardından -CA eşitlik ekinin işlevlerinden yola çıkılarak eldeki örneklerin sözdizimsel açıdan nasıl açıklanabileceği ve özellikle de bu örneklerin “eşitlik öbeği” olarak adlandırılabilecek ayrı bir öbek türünü temsil edip etmediği sorularına cevap aranmıştır. Bu doğrultuda, özellikle -CA ekinin bir öbek oluşturacak şekilde birden fazla sözcük arasında anlamsal ve yapısal bir bağ kurmak gibi bir işlevinin olup olmadığı sorgulanmış ve bu işlevi gösteren eklerin kullanıldığı diğer bazı öbeklerle -CA ekinin görüldüğü öbekler arasında bu açıdan karşılaştırmalar yapılmıştır. Ayrıca, üzerine geldiği isimleri sıfata veya zarfa dönüştüren -CA ekinin bu işlevinin eldeki örneklerin sözdizimsel yapısını nasıl etkilediği sorusu üzerinde durulmuştur. Bu soruya bağlı olarak ilk unsuru sıfat veya zarf türündeki sözcüklerden oluşan ve benzer sözdizimsel özellikler gösteren başka öbeklerin olup olmadığına da bakılmış ve bu doğrultuda karşımıza çıkan öbeklerle eşitlik öbeği olarak tanımlanan örnekler karşılaştırılmıştır. Sonuçta ise bu örneklerin bir kısmının sıfat tamlamalarıyla ve bir kısmının da zarf öbekleriyle gösterdiği yapısal benzerliğe dikkat çekilmiştir.
In Turkish grammar, there is sometimes a word phrase called “equality phrase”. This word phrase, considered as a subtype of abbreviation phrases, is defined as a phrase whose first element takes the e equality suffix -CA. The examples given in some sources are as follows: “kendince haklı, sayıca üstün, yaşça büyük” etc. In addition to such examples, some sources also give the following examples: “insanca davranış, dostça muamele” etc. Moreover, there are also sources that don’t mention a phrase like the equality phrase at all and evaluate such examples in completely different ways. In this study, it has been investigated what the current evaluations are about the way these examples are handled. Then, based on the functions of the -CA equality suffix, answers were sought to the questions of how the examples mentioned could be explained syntactically and especially whether these examples represent a different type of phrase that can be called “equality phrase”. In this regard, it has been questioned whether the -CA suffix has a function such as establishing a semantic and structural connection between at least two words to form a word phrase. In this respect, some other word phrases containing suffixes with this function were compared with word phrases containing the -CA suffix. Additionally, it has been examined how the -CA suffix, which transforms nouns into adjectives or adverbs, affects the syntactic structure of the examples in question with this function. Correspondingly, it has been also examined whether there are other word phrases whose first element is an adjective or an adverb and have similar syntactic properties. Accordingly, word phrases with these features and examples defined as “equality phrases” have been compared. Finally, it has been pointed out that some of these examples resemble adjective phrases and some resemble adverbial phrases.
Article Detail 
Similar Articles
Download PDF
Journal Information
Listen Paper
Cite
Print This Page
Share
Mendeley
