Özet :

İslam dünyasında ölen kişinin cesedi bazı dini kitaplarda belirtilen kurallara bağlı kalınarak mezar adı verilen üzeri örtülü çukurda muhafaza edilir. İslam inanışının Arabistan Yarımadası’nın dışına taşması sonunda süreç içerisinde (9.yüzyılın yarısından sonra) İslam Dinini benimseyen Türkler yaşadıkları coğrafi alanlarda çok sayıda Türbe yapısı inşa etmişlerdir. Karahanlı Döneminden itibaren karşılaşabildiğimiz örneklerden bu dönem türbelerinin kare formlu plan şeması üzerine kurulan kübik gövdeli yapılar olduğu bilinmektedir. Büyük Selçuklular Dönemi’nde plan şeması farklılaşan iki katlı türbeler inşa edildiği karşılaştığımız örneklerden bilinmektedir. Kübik gövdeli, silindirik gövdeli ve poligonal gövdeliler olmak üzere üç tipte inşa edilen bu dönem türbelerinin mimari özellikleri Anadolu Selçuklu Türbeleri ile benzerlik gösterirler. Ancak Anadolu Selçuklu Türbeleri bulundukları coğrafi alanlardaki kültürel ve coğrafi farklılıkların etkisinde kalarak biçim malzeme ve süsleme bakımından Büyük Selçuklu Dönemi türbelerinden farklılaşmışlardır. Beylikler Dönemi’nde türbe mimarisinde yeni araştırmalar ve denemeler yapılmış ve devam eden araştırmalar sonunda Osmanlı Dönemi’nde türbe mimarisi önemli bir konuma ulaşmıştır. Bu çalışmada; Balıkesir’in Bigadiç İlçesi’ne bağlı İskeleköy Beldesi’nde bulunan Oğul Paşa Türbesi’nin mimari özellikleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Kare plan şemasına sahip,kübik gövdeli türbe, üstte silindir biçimli bir kasnak üzenine oturan içte kubbe ile, dışta kiremit kaplı külah ile örtülüdür. Yapıda kullanılan malzeme, yapım tekniği ve plan şeması dikkate alınarak ait olduğu dönem tespit edilmiştir. Bu makale, Balıkesir İli, Bigadiç İlçesi, İskeleköy Beldesi’nde yer alan ve halk arasında ‘Oğul Paşa’ adıyla anılan türbenin inşa edildiği dönem ve mimari özellikleri tespit ederek literatüre kazandırmayı hedeflemiştir.

Anahtar Kelimeler :