Özet:

Kafkasya, XVIII. yüzyıldan itibaren Rusya’nın genel politikası dahilinde önemli bir yere sahipti. Buranın otoktan halklarından biri olan Ermeniler, yaşadıkları coğrafya açısından söz konusu poli-tika gereğince Rusya’nın yakın takibindeydiler. Bölgede hakimiyet tesis etmek kadar, Ermenilerin hamiliğini üstlenmenin de prestij açısından önemli olduğu bu coğrafya, Rusya’nın genel politikası sebebiyle devletlerarası birçok anlaşmazlığın kaynağı olmuştur. XIX. yüzyılın başlarından itibaren Rusya’nın, Kafkasya’da kendisine bağlı büyük bir Ermeni vilayeti tesisine çalışması, ister istemez diğerleriyle birlikte Osmanlı Devleti’ni de fazlasıyla rahatsız etmiştir. XIX. yüzyılda yapılan Os-manlı-Rus, İran-Rus savaşlarından sonra çevrede bulunan Ermenilerin Kafkasya’da belirli bir noktada toplanması ve bazı Hıristiyan unsurların da buraya getirilmesi ile bölgedeki insan varlığı-na bağlı dengeler, Osmanlı Devleti’nin aleyhinde bir seyir almıştır. Bu ise Kafkasya’da söz sahibi olan Osmanlı, Rusya ve İran gibi devletleri askerî, siyasi ve diplomatik açılardan karşı karşıya getirmiştir.

Anahtar Kelimeler: