Atıf Sayısı
2
Görüntüleme
69
İndirme
13
Bu çalışmada, Üsküdar’da kurulan Tazıcılar Ocağı’nın ortaya çıkışı, tarihsel süreç içinde geçirdiği değişim, ocağın müştemilatı, ocağa bağlı para vakıfları ve bunların işleyişi, daha çok 18. yüzyıl kadı sicilleri ve arşiv kayıtlarının ışığında ele alınmaya çalışılmıştır. Konuyla bağlantılı olarak daha önce yapılan çalışmalar incelenmiş, belgeler çerçevesinde değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Öncelikle avlanma geleneğinin tarihsel süreç içerisinde insanoğlunun yiyecek ve giyecek ihtiyacı-nı karşılamak amacıyla yapılan bir fiil olduğunu ancak zamanla hükümdarlar ve devlet yöneticileri için, düşmanla yapılacak savaşa hazırlık ve bazen eğlence maksatlı bir organizasyon halini aldığını belirtmek gerekir. Av hayvanlarını yakalamak için öldürücü ve yaralayıcı aletler; doğan, şahin, atmaca ve çakır kuşunun yanında tazı ve zağar gibi hayvanlar da kullanılmıştır. Osmanlı sarayında ve askerî teşkilat içinde avlarda kullanılan hayvanların bakımıyla ilgilenen ‘Şikâr ağaları’ adlı birimler oluşturulmuştur. Bu çalışmanın konusunu teşkil eden Tazıcılar Ocağı, söz konusu birimlerden biridir. Ocak, Üsküdar’da Saraya ait olan Üsküdar Bahçesi’nin içinde kurulmuştur. Mekân olarak Üsküdar’ın tercih edilmiş olması, buranın konumuyla izah edilebilir. Zira Üsküdar ve havalisindeki Beykoz’dan Şile’ye kadar uzanan geniş alan, av mekânı olarak saraya tahsis edilmiştir. Devletin Anadolu yakasındaki üç önemli kazasından birisi olan Üsküdar, birçok müessese ile donatılmış bir bölgedir. Ocağın kuruluş tarihiyle ilgili kesin bir bilgi olmamakla birlikte Üsküdar Bahçesi’yle aynı dönemde yani 1560’lı yıllardan sonra inşa edildiği düşünülmek-tedir. Ocakta çalışanlara tazıcı, onların başında bulunan kimselere tazıcıbaşı denmekteydi. Bunun yanında Bostancıbaşıya bağlı olmaları hasebiyle burada çalışanların isimlerinin sonuna ‘bostanî’ nispeti de eklenmiştir. Toplumda belirli bir statüye sahip olan kişilerden seçilen Tazıcıbaşılar, ocağın işlerinin yürümesinden sorumlulardır. Bunun yanı sıra av için tahsis edilen ormanları, ağaçları korumak ve hariçten kimselerin buralarda avlanmalarını engellemek gibi ilave görevlere sahiplerdi. Tarihi seyir içerisinde, olağanüstü hadiselerin yaşandığı dönemlerde şehrin asayişini sağlamak için tazıcı ve tazıbaşılarına çeşitli görevler verildiği de görülmektedir. Kayıtlardan anlaşıldığı kadarıyla ocağın finansmanın bir kısmı, Üsküdar civarında bulunan vakıf mülklerinden elde edilen gelirle sağlanmaktaydı. Üsküdar dışında ocağa vakfedilmiş bağlar bu-lunmaktaydı. Osmanlı iktisadi hayatının önemli bir parçası haline gelen para vakıfları, Tazıcılar Ocağı için de bir finansman kaynağı vazifesi görmüştür. Bu vakıfların idaresi, bostanî lakaplı ocak çalışanları tarafından deruhte edilmiştir. Burada kurulan para vakıfları, sadece ocak personelinin değil müştemilat içinde yer alan mescidin ihtiyaçlarının giderilmesinde de önemli bir rol oyna-mıştır. Günümüze ulaşan belgelere göre para vakıflarından, işletim biçimlerinden biri olan istiğlal (kiralama) yoluyla borç alındığı tespit edilmiştir. 18. yüzyılın ilk çeyreğinde yer alan mahkeme sicillerindeki borç kayıtlarına bakıldığında, civarda bulunan saray bahçelerine ait para vakıfların-dan genellikle Müslümanların borç aldığı, Tazıcılar Ocağı’na ait vakıfları ise daha çok Üsküdar’da yaşayan gayrimüslimlerin tercih ettiği görülmektedir. Konum olarak bugünkü Selimiye Kışlası’nın Karaca Ahmed tarafında inşa edilen ocağın müştemi-latında tazıcıların kaldığı koğuşlar, ocak çalışanlarının namaz kıldığı mescit; mutfak, tazıların kaldığı ahırlar, Tazıcılar Çeşmesi ve kemankeşlere ait bir talimgâh bulunmaktaydı. İki katlı olarak yapılan mescit, zamanla harap olduğu için 16. yüzyılda yeniden inşa edilmiştir. 19. yüzyılda Seli-miye Kışlası’nın yapımından sonra mescit ortadan kalkmış, bu sebeple hakkında çok fazla bilgi tespit edilememiştir. Tazılar ahırı, ocağın en önemli bölümleri arasındadır. Tazı, Türk av kültüründe önemli bir yere sahiptir. Türkler Orta Asya’dan beri bu hayvana aşinaydılar. Nitekim belgelerde Türk tazısı diye bir tazıdan bahsedilmektedir. Tazıcılar Ocağı için ihtiyaç duyulan tazılar, öncelikle Üsküdar, Kocaeli civarından temin edilmekteydi. İhtiyaç halinde Bolu ve Hüdavendigar gibi yakın yerlerden de tazı tedarik edilmekteydi. Avcı Mehmed olarak bilinen IV. Mehmed zamanında, padişahın bulunduğu av mekânlarına pek çok yerden tazı getirtilmiştir. Arşiv kayıtlarında yer alan bilgilere göre, ahırda kalan tazıların beslenmesi için Unkapanı’ndan un gönderilmiş, bedeli hazineden tahsil edilmiştir. Uzun yıllar varlığını sürdüren ahır, Selimiye Kışlası’nın yapımı esnasında yıkılmış, buradaki tazılar başka yerlere nakledilmiştir. III. Selim’in tahttan indirilmesinden sonra ahır tekrar canlanmıştır. 1826 yılında Yeniçeriliğin kaldırılmasıyla, Tazıcılar Ocağı ve tazılar ahırı ihtiyaç olmaktan çıkmış-tır. Kayıtlara göre 1850 yılından itibaren bu mekân atlara tahsis edilmiştir. Tazıcılar Ocağı ile birlikte zikredilen mekânlardan birisi de kemankeşlere ait talim sahasıdır. Klasik dönem savaşlarında çok önemli bir yere sahip olan kemankeşlerin talimi için burada bir nişan sepeti bulunmaktaydı. 1705 yılında kaleme alınan kayda göre, bu sepet yaklaşık otuz sene önce (1675) işlevsiz hale gelmiş, Üsküdar kemankeşleri buranın yeniden ihya edilmesi talebinde bulun-muştur. Tazıcılar Ocağı’nın bugün elimizde bulunan tek müştemilatı, Tazıcılar Çeşmesi’dir. Bu çeşme, Üsküdar’dan Haydarpaşa’ya giden yolun sağındaki Selimiye Astsubay Orduevi’nin otoparkında bulunmaktadır. Tazıcılar Çeşmesi’nin hemen karşısında Hasib Paşa Çeşmesi bulunmaktadır. Tazı-cılar Çeşmesi’nin Mimar Sinan tarafından yapıldığı söylenmektedir. Ancak çeşme üzerinde yer alan kitabelerde, 1850’li yıllardan sonra buradaki ahırlara yerleştirilen atlarla ilgili ifadeler yer almaktadır. 1800’lerin sonu ile 1900’lerin başında çeşme civarındaki su lağımları tamir edilmiş, kaldırım döşenerek çevre düzenlemesi yapılmıştır. Çeşme, 2019 yılında 1. Ordu Komutanlığı’nın gayretleriyle restore edilmiş, böylece tarihî hafızanın devamı sağlanmıştır. Netice olarak 16. yüzyılın ikinci yarısında inşa edilen Tazıcılar Ocağı, üç asra yakın Üsküdar’da varlığını sürdürmüştür. Üsküdar’da bulunması hasebiyle, buranın siyasi ve sosyoekonomik haya-tını pek çok yönden etkilemiştir. Ocak, 1826 yılında Yeniçeriliğin kaldırılması ve yeni bir yönetim anlayışına geçilmesiyle işlevini yitirmiştir.
In this study, the appearance of the Tazıcılar Ocu founded in Üsküdar, the change it has undergone in the historical process, the customerity of the oca, the funds of money connected to the oca and their functioning, more in the light of the 18th century women's records and archive records, were attempted to be addressed. The study was conducted before, and the documents were reviewed in the framework of the study. First of all, it must be noted that the tradition of hunting is a fact made in the historical process to meet the human needs of food and clothes, but with time for the rulers and government leaders, preparation for the war with the enemy and sometimes entertainment has become an organization intended. To catch the hunting animals, murderous and wounding instruments were used; in addition to the native, shahin, thunderbird and chakra birds, animals such as thunderbird and chakra were also used. In the Ottoman Palace and in the Military Organization were created units named 'Shikhar trees' which are concerned with the care of the animals used in the hunting. One of the works that are the subject of this work is the one of those units. January was founded within the Palace of Üsküdar Garden. The location of the place is preferred, can be explained by the location of the place. Zira Üsküdar and the wide area extending from Beykoz to Chile in its airport, is allocated to the palace as a hunting place. Üsküdar, one of the three major crashes on the Anadolu side of the state, is a area equipped with a lot of museums. Although there is no precise information about the establishment of the Oca, it is thought that it was built in the same period as the Üsküdar Garden, that is after the 1560s. He was the one who was the one who was the one who was the one who was the one who was the one who was the one who was the one. In addition to this, they are linked to the Bostancıbaşı, and the names of the workers are added to the end of the "Bostanî" nisp. Those who are chosen among those who have a certain status in society are responsible for the execution of the work of the chair. In addition, the forests assigned to hunting had additional tasks such as protecting the trees and preventing other people from hunting there. In the historical journey, it is also seen that in the periods of extraordinary events, various tasks are given to the refurbishers and refurbishers to ensure the assurance of the city. As from the records it is clear, part of the funding of the fountain was provided with income from the foundation property located around the Usküdar. Except for the cave, the cave was built. The funds, which became an important part of the Ottoman economic life, have also seen a financial source for the Tazıcılar Oca. The management of these foundations has been dealt with by the Bostani lakapli workers. The funds founded here have also played an important role in addressing the needs of the mosque located within the clientelate, not only of the January staff. According to the documents reached to today, the funds have been found to be borrowed through the hiring, which is one of the forms of business. Looking at the debt records in the court records in the first quarter of the 18th century, it appears that the money foundations belonging to the surrounding palace gardens - mostly the Muslims borrowed, and the foundations belonging to the Tazıcı's House - are preferred by the non-Muslims living in Uskudar. As the location of today's Selimiye Kışlası on the side of Karaca Ahmed, the cottage was built in the client-latte of the refugees, the mosque where the refugees were praying; the kitchen, the refugees where the refugees were left, the refugees and the refugees. The two-storey mosque was destroyed over time. It was rebuilt in the century. In the 19th century, after the construction of the Seli-miye Kvadlassi, the mosque disappeared, so much information about it was not found. They are amongst the shadows, amongst the shadows. It has an important role in the Turkish culture. The Turks have been familiar with this animal since Central Asia. In fact, in the documents it is referred to as a Turkish freshness. The foods that were needed for the cottage were first supplied from the Usküdar, Kocaeli. In the nearest places, such as Bolu and Hudavendigar were supplied fresh. The Hunter is known as Mehmed IV. During the time of Muhammad, he was brought from many places to the hunting places where the king was located. According to the information contained in the archive records, the gifts sent from Unkapanı for the food of the rest in the garden, the price was charged from the treasure. The tree, which has lasted its existence for many years, was destroyed during the construction of the Selimiye Kışlası, and the frescoes here were transferred to other places. and III. Then, after Suleiman was brought down from the throne, the tree was revived again. In 1826 with the abolition of the New Jersey, the Tazers' House and the Tazers' Trees came out of need. According to records, this place has been allocated to horses since 1850. One of the places in which they are mentioned is the place of teaching of the men. There was a signature basket here for the instruction of the men who had a very important place in the classical period wars. According to the record taken in 1705, this seat was disfunctional about thirty years ago (1675) and the Usküdar chancellors were asking for the rebuilding of the site. Today, the only one we have in our possession is the Sunset of the Sunset. This fountain is located in the parking lot of Selimiye Astubay Arduevi on the right side of the road from Üsküdar to Haydarpaşa. On the face of the fountain, there is the fountain of Hasib Pasha. It is said that the Tazı-cilar Fountain was made by the Architect Sinan. But the books on the fountain contain statements about the horses placed in the trees here after the 1850s. At the end of the 1800s and early 1900s, the water leaves around the fountain were repaid, the lift was placed and the environmental arrangement was made. 1st in 2019 . It was restored with the efforts of the Army Command, so that the continuation of historical memory was secured. Finally, the Tazıcı's House, built in the second half of the 16th century, continued to exist in Üsküdar for
Many institutions were founded by the state and the people in the Ottoman period in Scutari. One of the institutions established by the state is the Stretchers’ quarry (Tazıcılar Ocağı) which is connected to the commander of Bostancıbaşı (Bostanji corps) The institution took its name from the hound word, which means Persian hunting dog. The aim of the institution is to provide pre-combat hunting service to the Ottoman sultans, in order to prepare them for war. The quarry, which was established during the reign of Suleiman the Magnificent, was built on the Karaca Ahmed side of today's Selimiye Barracks. Built in the 1560s, the Stretchers' Quarry has existed for nearly three centuries. In 1826, it lost its function with the abolition of Janissaries and a new understanding of management. In this article, after briefly giving information about hunting in Turkish-Islamic history, the emergence of the quarry established in Scutari, the changes it has gone through in the historical process, the appurtenances of the quarry have been handled according to the 18th-century kadi registers and their functioning archive records. In the long-lasting of Stretchers' Quarry which only its fountain survived to the present day, its contribution to Scutari’ social and economic life and its role in political events were tried to be evaluated.
Alan : İlahiyat; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Ulusal
Makale Detay 
Atıf Yapanlar
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
