Citation Number
1
Views
43
Downloands
7
Allah Resûlü’nün eğiterek onun etrafında kenetlenen, onu destekleyen ve İs-lam’ın yayılmasına en çok hizmeti geçen sahâbe neslini tanımak onlardan son-ra gelen Müslümanlar için çok önemlidir. Çünkü onları tanımak ve örnek al-mak suretiyle kendisine güvenen, onurlu, sorumlu, bilgili ve örnek bireyler oluşacak ve bunun sonucunda güzel insanlardan oluşan ideal bir toplum mey-dana gelecektir. Bu toplum ise tıpkı sahâbe nesli gibi yaşadığı çağa ve insanlara ışık olacak ve rehberlik edecektir. Übey b. Ka‘b (öl. 33/654) bazı özellikleri ile öne çıkmıştır. Onun bu şekilde ön planda olması arasında Medine’de ilk vahiy kâtibi olması, Hz. Peygamber’in bazı mektuplarını kaleme alması, bazı özel ortamlarda onun yanında bulunması ve yine Bedir’den itibaren bütün savaş-larda Allah Resûl’ünün yanında bulunması gibi sebepler zikredilebilir. Übey b. Ka‘b tefsir, kıraat, fıkıh ve hadis gibi ilimler konusunda kendisinden söz edilen bir sahâbîdir. Bu çalışmada onun öne çıktığı iki ilim olan kıraat ve hadis ilmin-deki yeri ele alınmıştır. Araştırmanın amacı Übey b. Kâ’b’ın kıraat ve hadis ilimleri alanındaki konumunu tespit etmektir. Çalışmada kıraatle ilgili eserler-den faydalanılmış ve Übey b. Kâ’b’ın Kütüb-i Sitte ile Ahmed b. Hanbel’in (öl. 241/855) Müsned’indeki rivayetleri tahlil edilmiştir. İlimdeki yetkinliği sebebiy-le farklı zamanlarda Hz. Peygamber tarafından takdir edilmiş ve yine sahâbe de yeri geldikçe onun ilim konusundaki üstünlüğünü zikrederek onu övmüş-lerdir. Nitekim Hz. Peygamber onu “Ümmetim içinde Kur’an’ı en iyi okuyanıdır” diye övmüştür. Übey b. Ka’b, Allah Resûl’ünün vefatından sonra kıraatle ilgili çıkan ihtilaflarda kendisine müracaat edilen ashâbdandır. Ona müracaat edenler arasında Hz. Ömer, Hz. Osman ve Zeyd b. Sâbit gibi Kur’an kıraatinde söz sahibi sahâbîlerin olması onun kıraatteki konumunu göstermesi açısından önem arz etmektedir. Übey b. Ka‘b’ın kıraatteki bilgisi sebebiyle bazı sahâbîler ve birçok tâbiîn ondan kıraat öğrenmiş ve onun kıraati, kırâat-i aşere imamla-rından Nâfî, İbn Kesîr, Ebû Amr, Âsım, Hamza, Kisâî ve Ebû Ca‘fer olmak üze-re yedisi tarafından öğrenilerek sonraki nesillere aktarılmıştır. Übey b. Ka‘b’ın ashâb arasında hadis alanında da önemli bir kişi olduğu görülmektedir. Sahâbe bazen hadisle ilgili hatırlayamadıkları ve tam bilemedikleri konularda onun bilgisine müracaat etmiştir. Yine o, doğru bildiği bir hadisi veya bir bilgiyi yö-neticilerin görüşünün tersine olsa da söylemekten çekinmemiştir. Sahâbeden 15 ve tâbiînden 30 kişi olmak üzere birçok kimse ondan hadis rivayet etmiştir. Fakat Übey b. Ka‘b’dan günümüze ulaşan rivayetlere bakıldığında rivayet sayısının çok fazla olmadığı görülmektedir. Sahâbeden bazılarının Hz. Pey-gamber’in “Benim adıma yalan uyduran Cehennemdeki yerine hazırlansın.” hadisi sebebiyle çok hadis rivayet etmediği görülmektedir. Übey b. Ka‘b da bu yüzden çok hadis rivayet etmemiş olabilir. Yine onun Kur’an öğretimi, tefsiri ve fıkhi konularla fazla iştigal etmesi de az hadis rivayet etme sebeplerinden olabilir. Übey b. Ka‘b’dan nakledilen bazı hadislerin isnad zincirinde bulunan râvilerin kârilerden oluştuğu görülmektedir. Übey b. Ka‘b’ın Kur'an öğrettiği öğrencilere zaman zaman hadisler de rivayet ettiği, kıraatle ilgilenen âlimlerin aynı zamanda hadisle de iştigal ettiği ve kıraatle ilgili rivayetlerin kıraat ilmi-ne dayanak olmasının yanında kâri ve muhaddis râviler vasıtasıyla rivayet edildiği anlaşılmaktadır. Übey b. Ka‘b’ın genellikle kendisine sorulan sorular üzerine ve meydana gelen bir olay üzerine hadis rivayet ettiği göze çarpmak-tadır. Übey b. Ka‘b’ın kıraat yönü daha baskın olduğu için kıraat, tefsir ve Kur’an’ın faziletiyle ilgili rivayetleri daha fazladır.
It is very important for the Muslims who come after the companions to know the generation of the companions who were trained by the Prophet (Pbuh), knitted together around him, supported him and contributed to the spread of Islam the most. Because by getting to know them and imitating them, self-confident, honorable, responsible, knowledgeable and exemplary individuals will be formed, and as a result, an ideal society consisting of good people will emerge. This society, on the other hand, will be a light and guide to the age and people in which it lived, just like the generation of the companions. Ubayy b. Ka'b stood out with some of his features. Among the reasons why he was in the foreground in this way, the reasons such as being the first revelation scribe in Medina, writing some of the letters of the Prophet (Pbuh) being with him in some special occasions, and being with the Prophet (Pbuh) in all wars from Badr on can be mentioned. Ubayy b. Ka'b became one of the people who was mentioned about sciences such as tafsir, qiraat, fiqh and hadith. In this study, the two sciences in which he stands out due to his importance, his qirāʾāt and ḥadīth, are discussed. The research aims to determine the position of Ubayy b. Kâ’b in the field of qirāʾāt and ḥadīth sciences. In the study, the works related to qirāʾāt were used and the narrations of Ubayy b. Kâ’b in al-Kutub al-sitta and Aḥmad b. Ḥanbal's Musnad were analyzed. Due to his competence in sci-ence, he was appreciated by our Prophet (Pbuh) at different times, and the companions also praised him, by mentioning his superiority in science from time to time. Indeed, our Prophet (Pbuh) praised him as "the best reciter of the Qur'an among my ummah". Ubayy b. Ka'b was one of the companions consult-ed in disputes related to recitation after the death of our Prophet (Pbuh). Exist-ence of the companions like Hazrat Omar, Hazrat Osman and Zayd b. Sabit, who were authority in the Qur'an qiraat, among those who applied to him, has an importance in terms of showing his position in the Qur'an. Due to the knowledge of Ubayy in qiraat, some companions and many followers learned qiraat from him and his qiraat was learned and transferred to the next genera-tions by seven of the imams of qiraat-i ashara, named Nafi, Ibn Kathir, Abu Amr, Asim, Khamza, Kisâî and Abu Ca'fer. It seems that Ubayy was an im-portant person in the field of hadith among the companions. The companions sometimes consulted his knowledge about hadiths that they could not remem-ber and did not know exactly. Furthermore, he did not hesitate to say a hadith or information that he knew to be true, even if it was contrary to the opinion of the rulers. Many people, 15 of his companions and 30 of his followers, narrated hadiths from him. However, when we look at the narrations that have reached us from Ubayy, it is seen that the number of narrations is not very high. It is seen that some of the companions did not narrate so many hadiths due to the hadith "He who fabricates a lie on my behalf should get ready for his place in Hell.". Ubayy may not have narrated so many hadiths because of this hadith. This is why Ubay may not have narrated many hadiths. In addition, the fact that he was busy with teaching the Qur'an, its interpretation and fiqh issues may have also been the reasons for narrating less hadith. It is noticed that the narrators in the chain of isnad of some hadiths transmitted from Ubayy are composed of qaries (the readers of Qur’an). It is understood that Ubayy occa-sionally narrated hadiths to the students he taught the Qur'an, the scholars who were interested in qiraat were also engaged in hadith, and the narrations about the qiraat were not only based on the science of qiraat but were also transmitted through the Qur'an and hadith narrators. It is noted that Ubayy usually narrated hadiths on questions asked to him and on an event that took place. Since the skill in qiraat of Ubayy b. Ka'b was more dominant, he had more narrations about qiraat, tafsir and the virtues of the Qur'an.
Field : İlahiyat
Journal Type : Ulusal
Article Detail 
Citation Owners
Similar Articles
Download PDF
Journal Information
Listen Paper
Print This Page
Share
Mendeley
