Abstract:

İhracata dayalı büyüme modeli izleyen ülkelerin dış ticaret hadlerinde bozulmalar meydana gelebilmektedir. Dış ticaret hadlerinin bozulması, zamanla ihracat gelirlerinin düşmesine ve toplumun refah düzeyinin düşmesine sebep olabilmektedir. Literatürde bu kavram “Yoksullaştıran Büyüme” olarak ele alınmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’nin 50 yıllık dış ticaret verilerini inceleyerek dış ticaret açığı, ithalat ve dış ticaret hadleri arasında nasıl bir ilişki olduğunu görmektir. Çalışmada 1970-2020 yılları arasındaki dönem yoksullaştıran büyüme çerçevesinde araştırılmıştır. Yapılan ekonometrik analizde ihracat, dış ticaret hadleri ve dış ticaret açığı değişkenleri kullanılmıştır. Söz konusu dönemde yaşanan ekonomik krizler, politika değişiklikleri, yapısal farklılıklar göz önüne alınarak yapısal kırılmalı modeller ele alınmıştır. Bu bağlamda, Türkiye’nin 50 yıllık dış ticaret performansının yoksullaştıran büyüme üzerindeki etkisi incelenmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda, Türkiye ekonomisi için ihracat artışlarının, dış ticaret hadlerini aşağı çekerek dış ticaret açığını arttırdığı anlaşılmaktadır. Bu sonuç Türkiye’de yoksullaştıran büyüme hipotezinin geçerli olduğu konusunda önemli bir kanıt olarak değerlendirilebilir. Çalışmada dış ticaret hadlerinde bozulmalar olduğu, dolayısıyla Türkiye özelinde yoksullaştıran büyümenin varlığı seçili dönem aralığında geçerli olduğu tespit edilmiştir.

Keywords: