Özet:

Bugün İslâm dünyası sadece dışarıdan kaynaklı pek çok problemle değil kendi içinde üretilen sorunlarla da karşı karşıya kalmıştır. Hiç şüphesiz kendi içinde üretilen sorunların başında şiddet gelmektedir. Bu sorunların temelinde yatan unsurlardan biri, şiddete meşruiyet kazandıran bir din algısıdır. Sürekli ve bir şekilde şiddeti müşâhede eden çevrelerin bir müddet sonra şiddete onay veren bir din algısını takipçilerine modellik olarak sunmaları, olayın sadece psişik etmenlerle izahtan çok daha öte bir kabul zeminine sahip olduğunu göstermektedir. İslâm merviyâtının bu şiddet söylemine meşrûiyet kaynağı olarak sunulması, yapılan okumada sorunlar olduğunun da izahı gibidir. Kadına yönelik şiddet günümüzde olduğu gibi geçmişte de sosyal hayatın sorunlarından biriydi. Bu şiddetin Cahiliye dönemindeki varlığı hakkında herhangi bir şüphe duyulmazken, Hz. Peygamber dönemi Müslüman Arap toplumundaki mevcûdiyeti ve meşrûluğu, tartışmalara konu olmuştur. Şiddetin meşrûiyet kaynağının bizatihi İslâm’ın hükümleri olduğunu düşünenlerin yanında İslâm’ın ve Hz. Peygamber’in şiddetle mücadelede başat rol oynadıkları görüşüne sahip olan bir kesim de bulunmaktadır. Bu konuda kanaate varmayı sağlayacak olan husus ise İlk İslâm toplumunda kadına yönelik şiddetin ve Hz. Peygamber’in bu şiddete yönelik tutumunun tarihî bir bakış açısıyla incelenmesidir. Bu çalışma, Cahiliye döneminden başlayarak İslâm’ın ilk yıllarında kadınlara çeşitli şekillerde uygulanan şiddete dair rivâyetleri değerlendirmek ve şiddetin kaynağının örfî veya dinî olup olmadığını tarihî açıdan ortaya koymak amacını taşımaktadır. Başka bir ifadeyle “Mevcut literatür dönemin örfünü, algısını ve kabullerini mi yansıtıyor yoksa evrensel bir prensip olarak mensuplarına şiddeti mi salık veriyor? sorusuna yanıt vermektir. Çalışmamızda önerimiz merviyâtın yeniden okunması değil aslında merviyâtın konu edindiği hususların ne olduğu üzerinde durulmasıdır.

Anahtar Kelimeler: