Citation Number
2
Views
41
Downloands
9
Halk anlatıları, bazen metinlerarasılık yöntemiyle bazense yeniden üretme/yaratma biçiminde modern türler için kaynak olarak kullanılmaktadır. Folklorik ya da geleneksel unsurlardan hareketle yeniden üretim gerçekleşirken bazı motif ya da epizotlar değişim ve dönüşüme uğrar. Folklorik anlatıların/unsurların modern edebî türlerde yeniden üretilmesinin farklı nedenleri vardır. Örneğin, folklorik anlatılar araçsallaştırılarak toplumda milli bilinç uyandırılmaya, milli kimlik inşa edilmeye çalışılabilmektedir; modern toplumda kaybolmaya yüz tutan folklorik unsur/değerlerin modern bireylere tanıtımı amaçlanabilmektedir. Folklorun yeniden üretilmesine “Kızılırmak” ve “Karakoyun” efsane/halk anlatılarından hareketle oluşturulan eserler de örnek oluşturur. Her iki halk anlatısı birleştirilerek üç film çekilmiştir. Nâzım Hikmet’in bu halk anlatılarından hareketle yazdığı senaryo, 1947 yılında Muhsin Ertuğrul tarafından filme çekilir. Yine bu halk anlatısından hareketle Yılmaz Güney bir senaryo metni yazar, bu metin 1967 yılında Ömer Lütfi Akad tarafından filme çekilir. 1992 yılında üçüncü kez çekilen filmin senaryosunu yazan Tuncer Cücenoğlu, daha önceki çalışmalardan da yararlanır, bu senaryo Şahin Gök tarafından filme çekilir. Cücenoğlu, bu halk anlatılarını Kızılırmak adıyla müzikli oyuna dönüştürür. Halk anlatılarından, folklorik unsurlardan hareketle kültürün yeniden üretimi örneği olan bu eserlerde, folklor kaynak olarak kullanılıp kaybolmaya yüz tutan değerler modern bir form ve söylemle yeniden inşa edilmiş, aynı zamanda bu halk anlatılarının ait olduğu milletin kolektif bilinçaltı aydınlatılmaya çalışılmıştır. Folklorik unsurların yeniden üretimi sürecinde kaynak metinlerde birçok değişim/dönüşümler olsa da ana epizotlar çoğunlukla korunmuş-tur. Halk anlatılarının doğrudan kaynak olarak kullanıldığı senaryo metinleri ve özellikle piyes içindeki manzum metinlerde de türkü, mâni vb. anonim halk edebiyatı ürünlerindeki biçim, söylem ve tema taklit edilmiştir. “Kızılırmak”, “Karakoyun” anlatılarıyla ilgili kaynak bilgilere bakıldığında Kızılırmak ve Karakoyun etrafında şekillenen anlatıların ikisinin arasında doğrudan bir ilişki olmamakla birlikte, bu anlatılardan hareketle yeniden üretim sürecinde oluşturulan modern metinlerde her iki efsane birleştirilmiştir. Özellikle de sinema filmlerinde her iki efsane metnin dokusuna ustaca yerleştirilerek bir terkip oluşturulmuştur. Kızılırmak, Karakoyun etrafında oluşan halk anlatılarının modern edebiyat ya da sanattaki yansımaları hakkında daha önce herhangi bir çalışma yapılmamıştır. Bu makalede folklorik unsurların, halk anlatılarının modern metinler için nasıl kaynak oluşturduğu incelenmektedir. Çalışmada ilk olarak, modern metinlere kaynak oluşturan halk anlatıları ve bu anlatılardaki ortak epizotlar tespit edilmekte, daha sonra bu anlatılardan hareketle çekilen filmler ve piyesin kurgulanmasında konu, biçim ve söylem olarak halk anlatılarından nasıl yararlanıldığı değerlendirilmektedir. Bu çalışma yapılırken folklorun modern edebî türlere etkisi, özellikle modern Türk tiyatrosunda folklorun ya da halk anlatılarının izleriyle ilgili çalışmaların oldukça az sayıda olduğu fark edilmiştir. Bu çalışmayla bu alandaki araştırmalara küçük bir katkıda bulunulması hedeflenmiştir.
People's narratives are sometimes used as a source for modern species in the form of re-production/creation by the method of intertext. When re-production takes place by movement from folkloric or traditional elements, some motives or episodes are changing and transformed. There are different reasons for the reproduction of folkloric stories/unsures in modern literary species. For example, folkloric narratives can be instrumentalized to bring national awareness up in society, to build national identity; folkloric elements/values that face disappearance in modern society can be promoted to modern individuals. To the re-production of the folklore, the works created by movement from the legendary/people's stories of "Red" and "Karakoyun" are also an example. Three films have been filmed together. The script written by Nazim Hikmet from these people's stories is filmed by Muhsin Ertuğrul in 1947. Again, by moving from this popular story, Yılmaz South writes a script text, this text is filmed by Omer Lütfi Akad in 1967. Tuncer Cücenoğlu, who wrote the script of the film for the third time filmed in 1992, also benefits from previous works, this script is filmed by Shahin Gök. The Cücenoğlu turns these people's stories into a musical game named Red. In these works, which are an example of the reproduction of culture by movement from folklore elements, the values used as a source of folklore and facing disappearance have been rebuilt in a modern form and speech, and have also been attempted to illuminate the collective subconsciousness of the nation to which these folklore stories belong. Although many changes/transformations in the source texts during the process of reproduction of folkloric elements are mostly preserved. People's stories are used as a direct source of scenario texts and especially in the manuscript texts in the field, also in the form, man, etc. The form, speech and theme in anonymous public literature products have been imitated. While there is no direct connection between the two stories formed around "Red" and "Karakoyun" when it comes to the source information about the stories of "Red" and "Karakoyun", both of these stories are combined in the modern texts created in the process of re-production. Especially in the film, both legendary texts are skillfully placed in the text of the film. There has not been any study before about the reflections of the popular stories surrounding Karakoyun in modern literature or art. This article explores how folkloric elements, popular narratives, are the source for modern texts. The study first identifies the popular stories that make up the source of modern texts and the common episodes in these stories, and then evaluates how the popular stories are used as a subject, form and speech in the filming of these stories and markets. During this study, the influence of folklore on modern literary species,
Field : Filoloji
Journal Type : Uluslararası
Article Detail 
Citation Owners
Similar Articles
Download PDF
Journal Information
Listen Paper
Print This Page
Share
Mendeley
