Özet:

Bu çalışma Türkiye için reel döviz kuru ve büyüme arasındaki ilişkiyi üç aylık 1989:Q1-2005:Q2 verileri kullanarak araştırmaktadır. Çalışmada iki grup değişken kullanılmıştır. Çekirdek model olarak adlandırılan model RDK, ÜFE ve GSYİH değişkenlerinde oluşturulurken, genişletilmiş model dışalım ve dışsatım önceki değişkenlere eklenerek oluşturulmuştur. Serilerin durağanlıkları DF, PP, KPSS, Ng-Perron testleri kullanılarak incelenmiş ve birinci dereceden bütünleşen oldukları sonucuna varılmıştır. Görgül uygulamaya RDK ve GSYİH değişkenleri arasındaki ilişkiyi araştıran iki değişkenli analiz ile başlandı. RDK ve GSYİH serileri, değişkenlerinin farklı dönüşümleri ve bu serilerin mevsimsel düzeltilmiş hallerinin farklı dönüşümleriyle bu analizde tüm dönem ve alt dönem için kullanıldı. Elde edilen sonuçlar 1989:Q1-2001:Q3 alt döneminin istatistiksel anlamlılık açısından tüm dönemden farklılaştığını gösterdi. Johansen Eşbütünleşme Testi uygulanarak yapılan uzun dönemli ilişki araştırmasında iki grupta da tek eşbütünleşen vektör olduğu bulundu. Uzun dönemli ilişkinin ve kısa dönem düzeltme dinamiklerinin belirlenmesi için Vektör Hata Düzeltme Modelleri her iki model için tahmin edildi. Bu modeller için Etki-Tepki Fonksiyonları ve Varyans Ayrıştırması Analizleri uygulandı. Birinci etki-tepki fonksiyonunda çekirdek modeldeki pozitif RDK’daki şokla ilk üç dönemde GSYİH’nın artmakta ardından azalmaktadır. Varyans Ayrıştırma Analizi’ne başlanmadan önce serilerin diziliminin sonucu etkilemesinden DOLAYI seriler Blok Dışsallık Testi kullanarak sıralandı Diğer modelde ise ilk dört dönemde artış görülürken daha sonra azaldığı ve mevsimsel bir görünümle devam ettiği görülmektedir. Varyans ayrıştırması Analizi üretimin değişkenliğinin kaynağının kendi şokları olduğunu ve RDK’nın GSYİH’yı açıklama oranının uzun dönemde kaybolmadığı gözlemlendi

Anahtar Kelimeler: