Görüntüleme
49
İndirme
13
Öz: Kökeni mistisizme dayanan modern-gelenekçi çizginin Platonist felsefeyle buluştuğu bir kesişim kümesi olan Asaf Hâlet Çelebi’nin şiir evreni; He (1942), Lâmelif (1945), Om Mani Padme Hum (1953) adlı şiir kitaplarında toplanan ve yaşamı boyunca kitaplara girmeyen şiirlerden oluşur. Yansıları duyularla görülüp algılanan ve arkaik sözcüklerle kurgulanan nesneleri, Platon’un ideaları gibi ezelî ve ebedîdir. Nesnelerini aydınlatan ise meşhur mağara alegorisindeki ışık kaynağı, ‘Güneş’le özdeşleşen ‘iyi ideası’dır. Evrenin ruhu olan nous, iyi ideasından pay aldığı ölçüde gayeselliğini tanımlar. Bu gayesellik fikri, idealizmde mağaranın içini ifade eden “görülür dünya” (horatos topos) ve mağaranın dışını tanımlayan “düşünülür dünya” (noetos topos) algılarından doğar. Asaf Hâlet Çelebi’nin sözceleri tam da bu dünya anlayışlarının örneklerini yansıtır. Tabiat ve canlılarla idelerden pay aldığı ölçüde ele alınan dünya algısı, spekülatif paradigmalarca şekillenir. Şiir evreninin göstergeleri ve mikro düzeyden makro düzeye geçerek yapılan şiir okumaları, şairin şu ana kadar sadece Doğu felsefesinin etkisi altında kaldığı düşünülen şiirlerinde Umberto Eco’nun metnin “açık yapıt” olarak “yorum, aşırı yorum” gibi çok farklı şekillerde okunabileceği görüşünden hareketle Batı felsefesinin izlerini de kanıtlamaktır. Bu çalışmada, Asaf Hâlet Çelebi’nin şiirlerinde şu ana kadar sadece tek yönlü olarak ele alınan Doğu felsefesinin dışında asıl olarak şiirlerde etkisini gösteren Batı felsefesinin dogmatik döngüsünün kümülatif olarak ilerlemesine kaynaklık eden Platonizm’in etkisi üzerinde durularak felsefe-edebiyat ilişkisi bağlamında şiir çözümlemesi yapılacaktır. Anahtar kelimeler: Asaf Hâlet Çelebi, Platon, İdealizm, idea, mağara alegorisi, Platonizm, Platonist, şiir, felsefe.
The poetic universe of Asaf Hâlet Çelebi, a crossing set in which the modern-traditional line based on mysticism encounters Platonist philosophy; He (1942), Lâmelif (1945), Om Mani Padme Hum (1953) is composed of poems gathered in the poetic books and not in the books throughout his life. The objects seen and perceived by senses and constructed by archaeological words, as Platon’s ideas, are obsessive and eternal. The source of light in the famous cave algorithm, which illuminates their objects, is the 'good idea' that identifies the 'Sun'. The spirit of the universe, Nos, defines his selfishness to the extent that he is part of his good idea. This idea of homogeneity arises from the concepts of the "visible world" (horatos topos) in idealism that expresses the interior of the cave and the "thinkable world" (noetos topos) that defines the outside of the cave. The words of Asaf Hâlet Çelebi reflect exactly the examples of this world understanding. The perception of the world, which is addressed to the extent in which nature and living beings share the idols, is shaped by speculative paradigms. The indicators of the poetic universe and the poetic readings of the micro-level to the macro-level are to demonstrate the traces of the Western philosophy in his poems, which are believed to be only under the influence of the Eastern philosophy until now, by the view of Umberto Eco that the text can be read in very different ways, such as "I am, excessive comment". In this study, the poems of Asaf Hâlet Çelebi will be discussed in the context of the philosophy-editorial relationship, focusing on the influence of Platonism, which results in the accumulative progress of the dogmatic cycle of Western philosophy, which is mainly influenced by the Eastern philosophy, which has been only one-way addressed so far. Keywords: Asaf Hâlet Çelebi, Platon, Idealism, Idea, Cave Algorithm, Platonism, Platonist, Poetry, Philosophy.
Alan : Filoloji; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Benzer Makaleler
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
