Özet:

Bu çalışmanın amacı Türkiye Ortaöğretim Dil ve Edebiyat (9-12. Sınıflar) Öğretim Programlarının temel hedeflerinden biri olan “Dört yıllık lise eğitiminin sonunda bu öğrencilerden, “Türkçe ile sanat eseri ortaya koyabilmeleri” ve Her türde yazılım metin oluşturabilmek, hedefinin gerçekleşme düzeyini öğretmen ve öğrenci görüşleri alınarak araştırılması ve öneriler geliştirilmesidir. Çalışma 2011 ve 2015 Türk Dili ve Edebiyatı Dersi ve Dil ve Anlatım Dersinin öğretim programlarını kapsamaktadır. Bu amaçla Kocaeli ‘de görevli 5 öğretmen ve 10 öğrenciyle ile mülakat yapılmış, veriler nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji (olgu bilim) deseniyle çözümlenmiştir. Sonuç olarak öğretmenlere göre program bunu hedeflese bile ders saatlerinin sadece etkinlikleri yapmaya yettiğini, etkinliklerdeki metinlerin öğrenciyi yaratıcılığına yalnızca özendirdiğini, öğrencilerin sanatsal metin üretebilmeleri için ayrıca bir kompozisyon dersine gerek olduğunu belirtmişlerdir. Öğrenciler ise Türk Edebiyatı ve Dil ve Anlatım derslerinin, daha çok Türk edebiyatı ve dili ile ilgili bilgi kazandırdığı, derslerde metin oluşturma uygulamalarının yeterli olmadığını, “sanatsal metni” oluşturmaktan uzak olduğunu, ancak sanat metinlerini okumaya ve yazmaya özendirdiği görüşünü savunmuşlardır. Hem öğretmenler hem de öğrenciler sanatsal metin oluşturabilmek için farklı içeriklerde, beceri kazandıracak daha çok derse ihtiyaç duyulduğunu görüşünde birleşmişlerdir. Bu verilerden hareketle, bu çalışma ise doğrudan metin üretimine yönelik beceri kazandıracak ve öğrencilerin yaratıcılığını ortaya çıkaracak daha farklı derslerin programda yer almasını önermektedir.

Anahtar Kelimeler: