Abstract:

Bu makalede, Türk-Suriye ilişkilerinin nasıl ortak tarihi ve kültürel bir geçmişten ortaya çıktığı ve iki taraf arasındaki ilişkilerin arka planından bahsedilmekle birlikte, Arap Baharı sonrası iki ülke arasında gerginlikleri derinleştiren yapısal ve siyasi sebepler incelenmiştir. 2000 yılında Suriye'de Bashar al-Assad'ın iktidara gelişi ve 2002 yılında Türkiye'de Adalet ve Kalkınma Partisi'nin yükselişi ile ikili ilişkiler yeni bir boyut kazanmıştır. Bunun ardından, Türkiye ve Suriye arasındaki ilişkileri geliştirmek için siyasi ve ekonomik işbirliği anlaşmaları yapılmıştır. Öte yandan, Suriye’de Arap Baharı’nın ortaya çıkması ve yayılmasıyla, Türkiye bölgede yaşanmakta olan krizle ve yeni gelişmelerle yüz yüze gelmiş ve iki ülke arasındaki gerginliğin azaltılmasındaki devamlılık mümkün olmamıştır. Türkiye başlangıçta Assad yönetimine, politik reformları gerçekleştirmesi için çağrıda bulunmuş ve Türkiye'nin de dâhil olduğu bölgesel ve uluslararası aktörler ülke içindeki krizin barışçıl bir çözümü için aracılık yapmaya çalışmıştır. Çeşitli toplantılar ve konferanslar sonrasında altı maddelik Annan Planı hazırlanmış ancak Suriye krizine somut çözüm üretilmesine yönelik tüm girişimler başarısız olmuştur. Bu çıkmaz karşısında yaşamış olduğu hayal kırıklığı ve kendi sınırının hemen yanı başında cereyan eden gelişmeler, Türkiye’nin kendisini daha yalnız hissettiği bir ortam yaratmış ve Suriye krizinin neden olabileceği olası siyasi, ekonomik, sosyal sorunları tekrar gözden geçirip daha geniş bir bakış açısı geliştirme gerekliliğini ortaya koymuştur. Tüm bu veriler ışığında, bu çalışma, bölgesel ve küresel aktörlerin, hem bölgesel hem de küresel etkileri olan Suriye krizine barışçıl ve etkin çözüm üretme konusuna yetersiz kalmış olmaları ve bu süreçte Türkiye ve Suriye arasındaki ilişkilerin boyutunun nasıl değişime uğradığı konularına odaklanmaktadır. Bununla birlikte çalışma, krizin doğasına yönelik farklı bakış açılarını tanımlayıcı ve analiz edici özellikler ortaya koymaktadır.

Keywords: