Özet:

Normal 0 21 false false false TR X-NONE X-NONE MicrosoftInternetExplorer4 Normal 0 21 false false false TR X-NONE X-NONE MicrosoftInternetExplorer4 Aldar Köse; Kazak, Kırgız, Özbek, Türkmen ve Karakalpak Türklerinin masal ve fıkralarında yer alan bir tiptir. Bu tip, Anadolu masallarında ldquo;köserdquo; olarak geçmektedir. Aldar Köse'nin hem masallarda hem de fıkralardaki öne çıkan en önemli özelliği, aldatıcı bir tip olmasıdır. İnsanları ve Şeytan gibi olağanüstü varlıkları aldatan Aldar Köse, bu konuda ün yapmış bir tiptir. Aldar Köse'yle ilgili anlatıların büyük bir kısmı Sovyetler Birliği döneminde yayımlanmıştır, ancak Çarlık Rusyası döneminde Taşkent'te yayımlanan Aldar Köse Kitabı, bu konuda yapılmış ilk metin neşirlerinden birisidir. Bu çalışmada Taşbaskısı tekniğiyle basılmış Aldar Köse Kitabı'ndaki anlatılar, tipler ve motifler açısından incelenmiştir. Taşkent'te yayımlanan bu metin, Aldar Köse'nin 1290'lı yıllarda Semerkant'ta ve Canibek zamanında yaşadığını öne sürmektedir. Metinde Aldar Köse, Kazakların ünlü fıkra tipi Cirenşe'yi, Şeytan'ı, tüccarları ve bir padişahı aldatmaktadır. Aldar Köse Kitabı'ndaki yer ve şahıs adları, bu anlatıların Özbek ve Kazak Türkleriyle ilintili olduğunu göstermektedir. Ancak Aldar Köse, söz söylemede hüneri ve zekacirc;sıyla Nasreddin Hoca gibi Türk dünyasının ortak tiplerinden birisi haline gelmiştir.

Anahtar Kelimeler: