Özet:

Toplumsal cinsiyet, bireylerin biyolojik temel üzerinden kadın ve erkek olarak ayrıştırıldığı ve sosyal rollerin buna göre yapılandırıldığı bir anlayıştır. Bu anlayış ekseninde toplumun çeşitli grupları ve kurumları tarafından kadına ve erkeğe doğduğu andan itibaren ayrı ayrı roller, sorumluluklar, davranış kalıpları ve alışkanlıklar kazandırılır ve sürekli olarak pekiştirilir. Medya da toplumsal ve kültürel temelli olan cinsiyetçi yaklaşımın pekiştirilmesinde ya da tümüyle bu anlayışın terk edilmesinde en önemli işlevi gören yapılardan biridir. Özellikle kitle iletişim teknolojilerindeki gelişmeler medyanın bu konudaki gücünü ve işlevini daha da arttırmıştır. Bu sayede medya, toplumsal rollerin pekiştirilmesinde neredeyse en fazla yineleme sağlayan kurum haline gelmiştir. Medya bunu sunduğu çeşitli içeriklerdeki kadınlık ve erkeklik temsilleriyle gerçekleştirmekte ve içerikleri sürekli olarak tekrarlaması sayesinde de rollerin daha fazla pekiştirilmesini ve yerleşiklik kazanmasını sağlamaktadır. Bununla beraber medyanın toplum tarafından güvenilir kaynaklar olarak kabul edilmesi, birey ve toplum üzerindeki yönlendirme gücünü daha da arttırmaktadır. Bu etki gücü sebebiyle medyanın çeşitli içerikler üzerinden bireyleri nasıl tanımladığı ve kadınlık ile erkeklik temsillerini nasıl gerçekleştirdiği soruları önemlidir. Geleneksel medya üzerinden konuyla ilgili şimdiye kadar yapılmış olan çoğu çalışma, geleneksel medyanın eril bir dil içerdiğini ve özellikle kadını bu eril anlayışın gölgesinde bıraktığını ortaya koymuştur. Ancak geleneksel medyanın bu eğilimine karşın yeni medya, içerik oluşumu ve dağılımında sıradan bireyleri de sürece dahil etmesi sebebiyle cinsiyet eşitliğinin yerleştirilmesinde iyi bir alternatif olarak gösterilmiştir. Yeni medyanın gerçekten de iyi bir alternatif olup olmadığını ortaya koymak bu çalışmanın temel amacını oluşturmaktadır. Bu amaç ile örneklem olarak yeni medyada en çok ziyaret edilen haber siteleri arasından seçilen 5 haber sitesi belirlenmiş ve söz konusu haber sitelerinin vitrin sayfalarındaki haberler 7 gün boyunca içerik analizine tabi tutulmuştur. Haberler üzerinden inceleme yapılmasının temel sebebi ise haberlerin en ciddi içerikler olarak kabul edilerek, diğer medya içeriklerine göre daha fazla dikkate alındığının düşünülmesidir. Haberler kadın ya da erkeğe yönelik bir ayrım yapılmadan dil ve söylem, başlık, spot, metin ve fotoğraflar bağlamında incelenmiş, elde edilen veriler toplumsal cinsiyet ekseninde oluşturulmuş olan beş alt kategori bağlamında yorumlanmıştır. Çalışma sonunda elde edilen bulgulara göre; yeni medya haberciliğinde geleneksel medyadaki eril cinsiyetçi yaklaşım yinelenmekte ve kadın ile erkek açık bir biçimde ayrıştırılmaktadır. Yeni medyadaki haberlerde de geleneksel medyadaki gibi kadını cinsiyetçi bakış açısına göre yapılandıran ataerkil bir eğilim görülmüş ve haberlere genel olarak eril bir dilin hakim olduğu bulunmuştur. Bunun da ötesinde kadının haber sitelerinin ziyaret sayısını arttırmada bir tüketim aracı ve arzu nesnesi olarak yapılandırıldığına tanık olunmaktadır. Buna karşın incelenen haberlerde kadınların kahramanlık, kurtarıcılık, başarı ve bilim gibi konularla özdeşleştirildiğine rastlanmamıştır. Sonuç olarak; yeni medya haberlerinde kadının mağdur, korunmaya ihtiyacı olan kişi, magazin öznesi ve arzu nesnesi olarak temsil edildiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: