Abstract:

Kültürel mirasımızın önemli eserlerinden birisi şüphesiz camilerdir. Bu çalışmada, Anadolu’nun kadim şehirlerinden birisi olan Tokat’ın, en eski camilerinden Garipler Camisinin, olası bir deprem için sismik performansı değerlendirilmiştir. Esasında incelenen cami kare bir plana sahip olup tonozların yönleri bakımından simetrik bir yapıdadır. Ancak Garipler Camisini benzerlerinden ayıran temel özellik, minarenin ibadethane mekânı içinde kalması ve yapı içinden tonozu delerek çıkmasıdır. Bu çalışmada, bu durumun yapının davranışını ve gerilme dağılmalarını ne ölçüde etkilediği incelenmiştir. Yapının modellemesinde sonlu elemanlar yöntemi kullanılmıştır. Malzeme mekanik özellikleri literatürden sağlanmıştır. Statik ve dinamik analiz sonuçları, tonoz–minare birleşiminin tonoz kısımlarında gerilme yığılmalarının yoğunlaştığını ortaya koymuştur. Tonozun bu kısımlarının, muhtemel deprem için en riskli yapı bölümleri olduğu düşünülmektedir. Gelecek restrorasyon planlamalarında minare ile tonozun birbiriyle etkileşimini en aza indirecek detayların düşünülmesi ve uygulanması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Keywords: