Özet:

Bu araştırmanın amacı, okul müdürlerinin üretken liderlik davranışlarını ve bu davranışları tanımlayan ifadeleri kapsayan geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmektir. Bu ölçek geliştirme çalışması, öğretmenlerin, okul müdürünün üretken liderlik davranışları hakkındaki değerlendirmelerini esas almaktadır. Literatür taraması sonucunda dörtlü likert tipi yüz maddeden oluşan madde havuzu oluşturularak dokuz uzmanın görüşüne sunulmuş ve değerlendirmeler sonrasında Lawshe tekniği kullanılarak kapsam geçerlilik oranları belirlenmiş ve 38 madde atılarak geriye kalan 62 madde ile ölçek madde taslak formu oluşturulmuştur. Taslak madde formu 50 kişilik bir öğretmen gurubuna pilot uygulama olarak gerçekleştirilmiştir. Nihai genel uygulama, 2018 Ekim-Kasım-Aralık aylarında hem online hem de basılı form kullanılarak İstanbul ili Anadolu yakasında çeşitli okul türlerinde görev yapan 442 öğretmene uygulanmıştır. Ölçeğin geçerlilik çalışmaları için Açımlayıcı Faktör Analizi uygulanarak ölçeğin maddelerin faktör yükleri belirlenmiş, önce dört faktörlü bir yapı ortaya çıkmış ardından varimax döndürme yapılarak iki faktörlü yapı elde edilmiştir. Varimax tekniği sonrası bazı maddelerin birden fazla faktörden .30 ve üzerinde yük aldıkları görülmüş ve yük farkının .100’den az olduğu maddeler ölçekten atılmıştır. Bu süreçte de toplam 35 madde ölçekten çıkarılmış ve “Yaratıcı Dinamikleri Ortaya Çıkarma”, “Yenilik Üretme Kapasitesi” adlı iki faktörlü ve toplam varyansın %68.517’sini açıklayan 27 maddeden oluşan bir ölçek elde edilmiştir. Daha sonra Doğrulayıcı Faktör Analizi yapılmış ardından güvenirlilik analizlerine geçilerek Cronbach’s Alpha ve Composite Reliability değerleri hesaplanmış ve Bağımsız Gruplar T Testi kullanılarak ölçeğin ayırt ediciliğine bakılmıştır. Yine Pearson analizi kullanılarak ölçek maddelerinin madde-toplam ve madde-kalan korelasyonları ile alt boyut ve toplam puanları arası korelasyonları hesaplanmıştır. Elde edilen tüm değerler, ölçeğin geçerli ve güvenilir olduğunu kanıtlar niteliktedir.

Anahtar Kelimeler: